| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,944 |
| تعداد مقالات | 33,229 |
| تعداد مشاهده مقاله | 43,867,144 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,373,350 |
نقش آمایش سرزمین در مدیریت بهینه جنگلهای زاگرس (مطالعه موردی: حوضه سراب دره‌شهر، استان ایلام) | ||
| تحقیقات جنگل و صنوبر ایران | ||
| مقاله 7، دوره 19، شماره 4 - شماره پیاپی 46، دی 1390، صفحه 522-510 اصل مقاله (359.33 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijfpr.2011.107515 | ||
| نویسنده | ||
| علی نجفی‌فر* | ||
| مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی استان ایلام | ||
| چکیده | ||
| امروزه تخریب‌های شدیدی در سطح جنگلهای زاگرس به‌دلیل وجود مشکلات زیست‌محیطی و اقتصادی- اجتماعی مشاهده می‌شود. در این راستا نقش آمایش سرزمین در مدیریت بهینه این منابع عظیم از اهمیت زیادی برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از روش تجزیه و تحلیل سیستمی، نقشه آمایش سرزمین برای حوضه جنگلی سراب دره‌شهر واقع در استان ایلام تهیه گردید. در اجرای این کار با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نقشه‌های شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا به‌صورت دو ترکیبی با هم تلفیق و نقشه واحدهای اکولوژیکی اولیه بدست آمد. سپس این نقشه با نقشه‌های خاک‌شناسی، تیپولوژی و تراکم تاج‌پوشش منطقه تلفیق و نقشه واحدهای نهایی حاصل گردید. در مرحله بعد اطلاعات مربوط به این نقشه و اطلاعات اکولوژیکی بدست آمده از نقشه‌های زمین‌شناسی، فرسایش، اقلیم، منابع آب، حیات‌وحش و کاربری فعلی در جدولی تحت عنوان جدول ویژگیهای اکولوژی منطقه جمع‌آوری گردید. به‌منظور تعیین اولویت کاربریها در فرایند آمایش سرزمین از روش اصلاح شده کمی- قیاسی استفاده شد. سپس براساس مدلهای اکولوژی ایران و با استفاده از مدل مناسب ارزیابی توان اکولوژیک جنگلهای زاگرس که در اجرای همین تحقیق تهیه شد و با توجه به کلیه اطلاعات اقتصادی- اجتماعی، نقشه آمایش سرزمین منطقه با 18 ترکیب مختلف از کاربریهای سازگار تهیه شد. این نقشه محصول سیستمی است که در آن عوامل اکولوژیک و اقتصادی- اجتماعی سرزمین مورد توجه قرار گرفته‌اند. نتایج نشان داد که کمترین سطح فعالیت مربوط به توسعه روستایی با 7/36 هکتار و بیشترین آن مختص فعالیتهای آبخیزداری، حفاظت و جنگل‌داری به‌ترتیب با 3136، 2853 و 2288 هکتار است. مساحت درجات کیفی 1، 2، 3 و 4 در سطح جنگلهای منطقه به‌ترتیب صفر، 473، 1085 و 730 هکتار برآورد گردید. مقایسه نقشه کاربری فعلی و نقشه آمایش سرزمین، نیاز به تجدیدنظر اساسی در نوع و درجه کیفی فعالیتهای جاری منطقه را در راستای بهبود وضعیت کمی و کیفی جنگلهای موجود آشکار ساخت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آمایش سرزمین؛ جنگلهای زاگرس؛ توان اکولوژیک؛ استان ایلام | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The role of landuse planning in optimal management of Zagros forests (Case study: Sarab Darrehshahr catchment, Ilam province) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Najafifar | ||
| Senior Research Expert, Agricultural and Natural Resources Research Center of Ilam province | ||
| چکیده [English] | ||
| Nowadays, severe destruction in Zagros forests is obvious because of environmental and socio-economical problems. In this context, the role of landuse planning in the optimal management of the resources is very important. In this research, landuse planning map was prepared for Sarab Darrehshar catchment in Ilam province, by system analysis method. For this purpose, the maps of slop, aspect and elevation were integrated and then the map of primary ecological units prepared. By integration of this map with maps of soil, plant typology and canopy, the final units map was obtained. Then, this map data and other ecological data driven from other maps, were collected in a table called as region ecological characteristics table. Prioritization of landuse in this study was performed by the modified quantitative and objective method. In the next step, landuse planning map with 18 types of different combination of consistent landuses was performed using ecological models of Iran, ecological capability evaluation model in Zagros forest (prepared in this research) considering socio-economical information of the area. Results indicated that the smallest area belonged to landuse of rural development with 36.7 ha and the largest areas belonged to watershed management, conservation and forestry with 3136, 2853 and 2288 ha, respectively. Areas of 1, 2, 3 and 4 of the quality degrees of forest landuse, were zero, 473, 1085 and 730 ha, respectively. Comparison of current map and landuse planning map revealed that a basic revision on kind and degree of the current activities in the studied catchment is needed. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Landuse planning, Zagros forests, ecological capability, Ilam province | ||
| مراجع | ||
|
- امیدی، ع.، 1378. بررسی اکوسیستم جنگلی زاگرس در لردگان، استان چهارمحال و بختیاری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس، نور، 406 صفحه. - امیری، م.، سلمان ماهینی، ع.، جلالی، س.، حسینی، س. و دهکردی، ف.، 1388. مقایسه روش سیستمی ادغام نقشه‌ها و ترکیب منطق بولین- فازی در ارزیابی توان اکولوژیک جنگلهای حوضه‌های آبخیز 33 و 34 شمال ایران. مجله علوم محیطی، 7 (2): 123-109. - اونق، م. و میرکریمی، س.، 1382. مدل ارزیابی انطباق زیست‌محیطی کاربریهای فعلی و آتی استان گلستان. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 10 (3): 15-5. - ایوبی، ش. و جلالیان، الف.، 1385. ارزیابی اراضی. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان، 380 صفحه. - بی‌نام، 1389. سالنامه آماری سال 1388 استان ایلام. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان ایلام، 568 صفحه. - پوراحمد، ا.، حبیبی، ک.، زهرایی، س. و نظری عدلی، س.، 1386. استفاده از الگوریتم‌های فازی و GIS برای مکان‌یابی تجهیزات شهری. مجله محیط‌شناسی، 42 (33): 42-31. - حیدری، م.، مهدوی، ع. و عطار روشن، س.، 1388. شناخت رابطه برخی عوامل فیزیوگرافی و فیزیکی- شیمیایی خاک با گروه‌های بوم‌شناختی گیاهی در منطقه حفاظت شده مله‌گون ایلام. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 17 (1): 160-149. - محمدی، ج. و گیوی، ج.، 1380. ارزیابی تناسب اراضی برای گندم آبی در منطقه فلاورجان اصفهان با استفاده از نظریه مجموعه‌های فازی. مجله علوم و فنون کشاورزی، 5 (1): 116-103. - مخدوم، م.، 1366. روشی تازه جهت تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی داده‌ها در فرآیند آمایش سرزمین. مجله منابع طبیعی ایران، 41: 78-68. - مخدوم، م.، 1372 الف. تکامل روش ارائه شده در سال 1366 برای تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی داده‌ها در فرآیند آمایش سرزمین. مجله منابع طبیعی ایران، 46: 112-109. - مخدوم، م.، 1372 ب. شالوده آمایش سرزمین. انتشارات دانشگاه تهران، 295 صفحه. - مخدوم، م.، 1376. آمایش سرزمین شش زیرحوضه جنگلی استان فارس، رهنمودی برای برنامه‌ریزی استراتژیک زاگرس. مجله محیط‌شناسی، 19: 50-41. - مخدوم، م.، درویش‌صفت، ع.، جعفرزاده، ه. و مخدوم، ع.، 1380. ارزیابی و برنامه‌ریزی محیط زیست با سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی. انتشارات دانشگاه تهران، 310 صفحه. - نجفی‌فر، ع.، 1389. پیشنهاد یک مدل ارزیابی توان اکولوژیک فیزیکی جنگل در حوضه رویشی زاگرس. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 18 (3): 416-405. - نجفی‌فر، ع.، رأفت‌نیا، ن.، رحمانی، ر. و حسین‌زاده، ج.، 1380. ارزیابی توان اکولوژیک به منظور مدیریت بهینه در حوضه آبخیز سراب دره‌شهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 166 صفحه. - نجفی‌فر، ع.، رأفت‌نیا، ن.، رحمانی، ر. و حسین‌زاده، ج.، 1381. مدل ارزیابی توان اکولوژیک در جنگلهای زاگرس با کاربری جنگل. پژوهش و سازندگی، 59 (2): 39-34. - نجفی‌فر، ع.، جلیلی، ع.، طهماسبی، م.، محمدپور، م. و سلیمانی، ر.، 1388. مطالعه اکوسیستمهای جنگلی بلوط غرب استان ایلام. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 171 صفحه. - Booth, T.H. and Saunders, J.C., 1985. Applying the FAO guidelines on land evaluation for forestry. Forest ecology and management, 12: 129-142. - Bouma, J., 1999. Land evaluation for landscape units. Handbook of soil science, 412 p. - FAO, 1976. A framework for land evaluation. FAO soil`s bulletin No 32, Rome, FAO, 72 p. - FAO, 1984. Land evaluation for forestry. FAO forestry paper No. 48, Rome, FAO, 123 p. - Laffan, M., 1997. Site selection for hardwood and softwood plantations in Tasmania. Soil Technical report, Report 3, Board, Hobart, 96 p. - Van Ranset, E.H, Groenemans, T.R. and Sinthurahat, S., 1996. Application of Fuzzy logic to land suitability for rubber production in peninsular Thailand. Geoderma, 70: 1-19. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 863 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 767 |
||