1گروه گیاهشناسی، بخش جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی
2موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران. ایران.
3بخش جنگل و مرتع مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
4بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
چکیده
گونه کمای بینالودی (Ferula flabelliloba Rech. f. & Aell.) متعلق به خانواده Apiaceae از جمله گونه های گیاهی دارویی انحصاری ایران است که رویشگاه طبیعی آن منحصرا در کوه های بینالود در استان خراسان رضوی واقع شده است. وجود ترکیبات دارویی ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی در ریشه و اندام هوایی این گونه دال بر اهمیت فراوان آن است. جهت تعیین وضعیت حفاظتی این گونه دارویی ارزشمند، توسط بازدیدهای میدانی و برداشت نمونه در رویشگاههای آن، سطح تحت اشغال این گونه 40 کیلومتر مربع و میزان حضور در محدوده انتشار آن 469/3900 کیلومتر مربع برآورد شد. بنابراین، این گونه بر طبق معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN ) با استناد به معیار سطح تحت اشغال و تعداد افراد بالغ جمعیت ها در گروه در بحران انقراض طبقه بندی می شود. به لحاظ تغییرات اقلیمی گسترده از جمله خشکسالیهای اخیر و مداخلات نامناسب انسانی که فرسایش و بهره برداری بی رویه را بدنبال داشته است، با توجه به گستره پراکنش محدود این گونه و لذا وابستگی خاص آن به شرایط اکولوژیکی زیستگاه، مطالعه عوامل حاکم بر زیست بوم به منظور دستیابی به فن آوری اهلی سازی و کشت این گونه جهت بهره برداری های دارویی و صنعتی ضروری است. نیز جهت حفظ و بقای آن، رویشگاه های مزبور به عنوان یک ذخیره گاه ژنتیکی باید مورد حفاظت و حمایت قرار گیرد.
1Forest and Rangeland Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center. AREEO. Mashhad. Iran.
2Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (Areeo), Tehran, Iran.
3Forests and Rangelands Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Mashhad, Iran
4Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Mashhad, Iran
چکیده [English]
The conservation status of Ferula flabelliloba Rech. f. & Aell., an endemic medicinal species The Ferula flabelliloba Rech. f. & Aell., belonging to the Apiaceae family is one of the Iranian endemic medicinal species, whose natural habitat is located exclusively in Binaloud Mountains in Khorasan Razavi province. Baised on field visits and harvesting of plots in its habitats, area of occupancy (AOO) of this species was 40 square kilo meter and the extent of occurrence (EOO) was estimated to be 3990 square kilometer. Therefore, according to the criteria of the International Union for Conservation of Nature (IUCN), this species is classified as an endangered (EN). Therefore, in order to preserve the species, habitat as a genetic reserve should be protected. Key Words: Conservation Status, Medicinal, Endemic Species, Endangered Key Words: Conservation Status, Medicinal, Endemic Species, Endangered Key Words: Conservation Status, Medicinal, Endemic Species, Endangered Key Words: Conservation Status, Medicinal, Endemic Species, Endangered