| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,999 |
| تعداد مقالات | 33,582 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,284,075 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 21,913,480 |
تغییرات عملکرد مراتع قشلاقی تحت تاثیر عملیات مدیریت مرتع (مراتع قشلاقی کلات سادات‌آباد سبزوار) | ||
| تحقیقات مرتع و بیابان ایران | ||
| مقاله 18، دوره 25، شماره 4، بهمن 1397، صفحه 911-922 اصل مقاله (267.17 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2019.118623 | ||
| نویسندگان | ||
| مهشید سوری* 1؛ محمد فیاض2؛ نادیا کمالی2؛ سعیده ناطقی2 | ||
| 1استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار پژوهشی ، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ مراتع ﺑﺎ ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم و درازﻣﺪت زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی اﺻﻮﻟﯽ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺮاﺗﻊ و ﺣﻔﻆ آب و ﺧﺎک را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﻧﻤﺎید. هدف اصلی از این تحقیق، ارزیابی تغییرات پوشش‌گیاهی و شاخص‌های خاک مراتع قشلاقی منطقه کلات سادات سبزوار تحت عملیات مدیریت مرتع می‌باشد. فاکتورهای گیاهی شامل میزان تولید گونه‌های گیاهی، درصد پوشش تاجی گونه‌های گیاهی، درصد لاشبرگ، تراکم گونه‌های گیاهی، وضعیت مرتع و گرایش مرتع در مکان قرق و مکان شاهد اندازه‌گیری شد. ارزیابی با استفاده از روش تصادفی-سیستماتیک و با تعداد تعداد 60 پلات چهارگوش یک متر مربعی و پراکنش مناسب نمونه‌ها در زمان آمادگی مرتع در اواخر اردیبهشت‌ماه انجام شد. گرایش به دو روش ترازو و قیاسی و وضعیت براساس روش چهار فاکتوری تعدیل یافته تعیین شدند. نمونه‌برداری از خاک از عمق 20-0 سانتی‌متری خاک انجام گرفت. تعداد 12 نمونه خاک از ترانسکت‌های اول، دوم و سوم (مکان قرق)، چهارم، پنجم و ششم (مکان شاهد) برداشت شد. داده ها با استفاده از آزمون تی مستقل در محیط نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج اندازه‌گیری درصد پوشش تاجی مرتع چرا شده مکان کلات سادات آباد سبزوار نشان داد که بیشترین سهم درصد پوشش تاجی از نظر خوشخوراکی متعلق به گیاهان کلاس п (37/19) و از نظر فرم رویشی مربوط به گیاهان علفی چند‌ساله (2/16) می‌باشد. همچنین از بین فرم‌های رویشی مختلف، بیشترین سهم تولید در مکان قرق مربوط به گیاهان بوته‌ای و در مکان چراشده مربوط به گیاهان علفی چند‌ساله می‌باشد. نتایج نشان داد که شاخصه‌های میزان رس، سیلت، آهک، کربن آلی، ازت و هدایت الکتریکی بین دو ناحیه مکان قرق و مکان چراشده دارای اختلاف معنی‌دار در سطح 5 درصد می‌باشند، ولیکن در مورد فاکتورهای اسیدیته و فسفر اختلاف معنی‌دار نبود. بنابراین پیشنهاد می‌شود عملیات اصلاحی قرق در مساحت‌های بیشتر در منطقه اجرا شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارزیابی؛ مدیریت مرتع؛ پوشش گیاهی؛ خصوصیات خاک؛ سبزوار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Operation changes in rangeland due to rangeland management (Sabzevar rangelands) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahshid Souri1؛ Mohammad Fayaz2؛ Nadia Kamali2؛ Saeedeh Nateghi2 | ||
| 1Assistant Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran | ||
| 2Assistant Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| The main objective of this research was to evaluate vegetation changes and soil indicators in the Kalat Sadat Sabzevar area under rangeland management practices. Vegetation factors including plant species production, vegetation cover, cover percentage, litter percentage, plant species density, and rangeland condition and trend were measured at the exclosure site and adjacent control site. The assessment was conducted using a random-systematic method with a sufficient number of samples and appropriate distribution of samples at the time of rangeland readiness. The rangeland trend was determined on the basis of two methods, and rangeland condition was determined based on the four-factor method. Soil sampling was carried out at a depth of 20 cm. A total of 12 soil samples were taken from the first, second and third transects (exclosure site), as well as fourth, fifth and sixth (control site). Data were analyzed by the independent t-test using SPSS software. According to the obtained results, the highest canopy cover percentage in terms of palatability belonged to class II plants (19.37), and in terms of vegetative form belonged to the perennial plants (16.2). Also, the largest share of production in the exclosure site and grazing site was related to shrubs and perennial grasses, respectively. The results showed that clay, silt, lime, organic carbon, nitrogen and electrical conductivity were significantly different at 5% level between the exclosure and grazing sites, but there was no significant difference between acidity and phosphorous. Therefore, exclosure could be recommended as an improvement practice to be carried out in more areas of the region. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Evaluation, rangeland management, vegetation, soil properties, Sabzevar | ||
| مراجع | ||
|
- ارزانی، ح.، فتاحی، م.، و اختصاصی، م. ر.، 1378. بررسی روند کمی و کیفی تغییرات پوشش گیاهی(مراتع پشتکوه یزد). فصلنامه پژوهش و سازندگی، 44: 167-188. - اکبرزاده، م.، 1384. بررسی تغییرات پوشش گیاهی داخل و خارج قرق رودشور. تحقیقات مرتع و بیابان ایران،2: 87-99. - آقاسی، م. ج.، بهمن یار، م. ع.، و اکبرزاده، م.، 1385. مقایسه اثرات قرق و پخش آب بر روی پارامترهای پوشش گیاهی و خاک در مراتع کیاسر، استان مازندران. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی.73:13-87. - جلیلوند، ح.، تمرتاش، ر .، و حیدرپور، ح .، 1386. تاثیر چرا بر پوشش گیاهی و برخی خصوصیات شیمیایی خاک مراتع کجور نوشهر.مجله مرتع :53-66. - شهابی، م.، 1379. بررسی اثر دوره های مختلف قرق بر مقاومت فرسایشی خاکهای مناطق نیمه خشک دشتهای مواج راوه تپه. پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 70 صفحه. - مقدم، م. ر.، 1377. مرتع و مرتع داری. چاپ دوم. انتشارات دانشگاه تهران. 470 صفحه. - Aghajanlo, F., Akbarzadeh, M. and Mousavi, A., 2010. Effects of exclosure and grazing on vegetation changes in Arquin site of Zanjan. Iranian Journal of Range and Desert Research, 16(4): 493-504. - Baghestani Maybodi, N., M.T. Zare and J. Abdollahi., 2007. Effects of 2-decade livestock exclusion on vegetation changes in steppic rangelands of Yazd province. Iranian Journal of Range and Desert Research, 13(4): 337-346. (In Persian). - Barros, A., Gonnet, J., and Pickering, C., 2013. Impacts of informal trails on vegetation and soils in the highest protected area in the southern hemisphere. Journal of Environmental Management, 127: 50–60. - Birch, N. V. E., 2001. The vegetation potential of natural rangelands in the Mid-Fish river valley, Eastern Cape, South Africa: Towards a sustainable and acceptance management system. PhD thesis, Rhodes University Grahamstown, 149 p. - Briske, D. D., Fuhlendorf, S. D., and Smeins, F. E., 2003. Vegetation dynamics on rangelands: a critique of the current paradigms. Journal of Applied Ecology, 40: 601–614. - Cesa, A. & J.M. Paruelo., 2011. Changes in vegetation structure induced by domestic grazing in Patagonia (Southern Argentina). Journal of Arid Environment, 75: 1129-1135 pp. - Cingolani, A. M., Noy-Meir, I., and Diaz, S., 2005: Grazing effects on rangeland diversity: a synthesis of contemporary models. Ecological Applications, 15: 757–773. - Cingolani, A. M., Renison, D., Tecco, P. A., Gurvich, D. E., and Cabido, M., 2008. Predicting cover types in a mountain rangewith long evolutionary grazing history: a GIS approach. Journal of Biogeography, 35: 538–551. - Eftekhari, A.R., Farahpour, M., Arzani, H., and Abdolahi, J., 2009. Examination of comparison species by livestock (sheep and goats) and wild (deer) grazing in Stepp rangeland Poshtkoh area Yazd province, Journal of Science and technical of Agriculture and Natural Resource, 13(47): 368-379. (In Persian). - Fakhimi, E., Gh.A. Dyanati, M. Mesdaghi & H. Naderi., 2007. The effect of gradient grazing on species diversity and plant community structure in steppic rangelands of Nodushan, Yazd province, Iran. The Second National Conference of Iran Ecological Agriculture, 657-671. (In Persian). - Firinioglu, H.K., S.S. Seefeldt, & B. Sahin., 2007. The effects of long- term grazing exclosures on range plants in the Central Anatolian region of Turkey. Journal of Environment Management, 39: 326- 337 pp. - Gao, Y. H., Luo, P., Wu, N., Chen, H., and Wang, G. X., 2007. Grazing intensity impacts on carbon sequestration in an alpine meadow on the Eastern Tibetan Plateau. Research Journal of Agriculture and Bioligical Sciences, 3(6): 642-647. - Heidarian Aghakhani, M., Naghipour Borj, A. A. and Tavakoli, H., 2010. The effects of grazing intensity on vegetation and soil in Sisab rangelands, Bojnord, Iran. Iranian Journal of Range and Desert Research, 17(2): 243-255. - Holechek, J.L., R.D. Pieper, C.H. Herbel., 2004. Range management. Fifth ed. Premtice Hall, Engle wood Clipp, NJ. 607pp. - Hosayn Jafari, S., Tatian, M.R., Tamartash, R., Karimian, A., 2013. Comparison some parameters of plant in two sites livestock and wildlife grazing. Case study: Kalmand- Bahadoran plain rangelands. Yazd province. Journal of Rangeland, 7(4): 316-329. (In Persian). - Jalilvand, H., Tamartash, R. and Heydarpour, H., 2006. Grazing impact on vegetation and some soil chemical properties in Kojour rangelands, Noushahr, Iran. Iranian Journal of Range, 1(1): 53-66. - -Javadi, S. A., Jafari, M., Azarnivand, H. and Alavi, S. J., 2005. An investigation of the grazing intensity effects on variations of soil organic matter and nitrogen in Lar rangeland. Iranian Journal of Natural Resources, 58(3): 711-718. - Jeddi, K. & M. Chaieb., 2010. Changes in soil properties and vegetation following livestock grazing exclusion in degraded arid environments of South Tunisia. Flora, 205: 184-189 pp. - Koc, A., 2001, autumn and spring drought periods affect vegetation on high elevation rangelands of Turkey, Journal of Range Management, 54(5). - Li, Ch., X. Hao, M. Zhao, G. Han & W.D. Willms., 2008. Influence of historic sheep grazing on vegetation and soil properties of a Desert Steppe in Inner Mongolia. Agriculture, Ecosystems and Environment, 128: 109. - Louhaichi, M., F. Ghassali, A.K. Salkini & S.L. Petersen., 2012. Effect of sheep grazing on rangeland plant communities: Case study of landscape depressions within Syrian arid steppes. Journal of Arid Environments, 79: 101-106. - Mesdaghi, M., 2003, Rangemanagement in Iran, Razavi press, 333pp. (In Persian). - Milchunas, D. G., and Lauenroth, W. K., 1993. Quantitative effects of grazing on vegetation and soils over a global range of environments. Ecological Monographs, 63: 327–366. - Mirzaali, E., Mesdaghi, M. and Erfanzadeh, R., 2006. The study of effects of exclosure on vegetation and soil surface in saline range of Gomishan, Golestan province. Iranian Journal of Agriculture Sciences and Natural resources, 13(2): 194-201. - Moosavi, S.M., 2001, Effects of exclusion on vegetation changes and soil in semi-stepp rangelands of Reza Abad, Semnan. The Second National Conference of Iran Range and Range Management, 254-262. (In Persian). - Pei, Sh., H. Fu & C.H. Wan., 2008. Changes in soil properties and vegetation following enclosure and grazing in degraded Alxa desert steppe of Inner Mongolia, China. Agriculture Ecosystems & Environment, 124: 33-39. - Reeder, J. D., and Schuman, G. E., 2002. Influence of livestock grazing on C sequestration in semi-arid mixed-grass and short-grass rangelands. Environmental Pollution Journal, 116: 457-463. - Shifang Pei, J., Hua F. and Changgui, W., 2008. Changes in soil properties and vegetation following exclosure and grazing in degraded Alxa desert steppe of Inner Mongolia, China. Agriculture. Journal of Ecosystems and Environment, 124: 33–39. - Toranjzar, H., Gh. Zahedi, M. Jafari, H. Zahedi poor., 2011, Relationship between soil physic-chemical attributes and plant communities (Case study: Mighan Desert in Arak), Iranian Journal of Range and Desert Research, Vol. 18, No. (3), 384- 394. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 417 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 321 |
||