شناخت مهمترین عوامل موثر فیزیوگرافی، توپوگرافی و خاکی بر تنوع‌‌گیاهی (مطالعه موردی: مراتع کوهستانی نمین، اردبیل)

صادقپور, اسد; معتمدی, جواد; شیدای کرکج, اسماعیل

doi:10.22092/ijrdr.2019.120678

تعداد نشریات	275
تعداد نشریات سازمان	74
تعداد شماره‌ها	1,870
تعداد مقالات	21,488
تعداد مشاهده مقاله	11,440,101
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	9,157,104

	شناخت مهمترین عوامل موثر فیزیوگرافی، توپوگرافی و خاکی بر تنوع‌‌گیاهی (مطالعه موردی: مراتع کوهستانی نمین، اردبیل)
تحقیقات مرتع و بیابان ایران
مقاله 5، دوره 26، شماره 4، زمستان 1398، صفحه 541-550
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2019.120678
نویسندگان
اسد صادقپور¹؛ جواد معتمدی ²؛ اسماعیل شیدای کرکج ³
¹کارشناس ارشد مرتعداری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اردبیل، اردبیل، ایران
²دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات‌‌مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
³استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع‌‌طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده
اطلاع از تنوع‌‌گونه‌‌ای گیاهی و ارتباط آن با عوامل‌‌محیطی، از مقدمات ضروری در عملیات احیای مرتع و اولویت حفاظت و حمایت از تنوع‌‌گونه‌‌ای رویشگاه‌‌هاست. بدین‌‌منظور، مراتع کوهستانی نمین، انتخاب و به روش تصادفی سیستماتیک در زیرحوزه‌‌ها، اقدام به برداشت داده‌‌های پوشش‌‌گیاهی شد. با ثبت ویژگی‌‌های فیزیوگرافی و توپوگرافی و اندازه‌‌گیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، رابطه بین تنوع گیاهی و خصوصیات زیرحوزه‌‌ها، بررسی شد. بدین‌‌منظور برای بررسی ارتباط تنوع‌‌گونه‌ای با ویژگی‌‌های محیطی، با توجه به طول گرادیان محاسبه ‌شده، از روش آنالیزافزونگی (RDA) به‌‌‌عنوان روش خطی استفاده شد. بر مبنای نتایج، ویژگی‌‌های فیزیوگرافی و توپوگرافی، بر غنای‌‌گونه‌‌ای و خصوصیات‌‌شیمیایی خاک و بر مقدار یکنواختی و تنوع‌‌گونه‌‌ای زیرحوزه‌‌ها، بیشترین تاثیر را داشت و میزان 64/89 درصد از تغییرات را تبیین می‌‌کرد. در مجموع؛ مقدار شیب، کربن‌‌آلی و هدایت‌‌الکتریکی خاک، از مهمترین عوامل موثر بر افزایش مقادیر شاخص‌‌های تنوع‌‌گونه‌‌ای و پارامترهای طول، مساحت و جهت زیرحوزه، از مهمترین عوامل موثر بر کاهش شاخص‌‌های مذکور بود. لذا در شرایطی که هدف مدیریت، افزایش تنوع‌‌گونه‌ای باشد، بایستی مکان‌‌هایی که از نظر خصوصیات‌‌شیمیایی خاک (ماده‌‌آلی و به‌‌تبع‌‌آن کربن‌‌آلی) در معرض خطر هستند، در اولویت قرار گیرند و اگر هدف مدیریت، افزایش ساختار پوشش‌‌گیاهی و افزایش درصد حفاظت گیاهی از فرسایش‌‌پاشمانی باشد، در این صورت بایستی مکان‌‌هایی که در جهات جنوبی واقع هستند و دارای شیب تند می‌‌باشند، در اولویت قرار گیرند. ضمن اینکه انجام عملیات احیای مرتع، در زیرحوزه‌‌های با مساحت بزرگتر، به‌‌واسطه پائین بودن غنای‌‌گونه‌‌ای، در اولویت می‌‌باشد و زیرحوزه‌‌های کوچکتر، به‌‌واسطه دارا بودن غنای بالا، باید در اولویت حفاظت و حمایت، قرار گیرند.
کلیدواژه‌ها
آنالیزافزونگی؛ تنوع زیستی؛ غنای‌‌گونه‌‌ای؛ حفاظت؛ عوامل محیطی
عنوان مقاله [English]
Recognition the most important factors of physiography, topography and soil on plant diversity (Case study: Namin mountain rangelands, Ardebil)
نویسندگان [English]
Asad Sadeghpour¹؛ Javad Moetamedi²؛ Esmaeil Sheidai Karkaj³
¹M.Sc. in Range Management, Ardabil Bureau of Natural Resources and Watershed Management, Ardabil, Iran
²Associate Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
³Assistant Professor, Department of Range and Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, Iran
کلیدواژه‌ها [English]
Redundancy analysis, biodiversity, species richness, protection, environmental factors


مراجع

آمار تعداد مشاهده مقاله: 23

Journal Management System. Designed by sinaweb.

آمار

شناخت مهمترین عوامل موثر فیزیوگرافی، توپوگرافی و خاکی بر تنوع‌‌گیاهی (مطالعه موردی: مراتع کوهستانی نمین، اردبیل)