| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 3,006 |
| تعداد مقالات | 33,642 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,578,621 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 31,661,878 |
روش‌های مهار جوانه‌زنی سیب‌زمینی در انبار | ||
| ترویجی علوم کاربردی سیب زمینی | ||
| مقاله 6، دوره 2، سال دوم شماره 2 - شماره پیاپی 4، اسفند 1398، صفحه 27-36 اصل مقاله (1.52 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی - ترویجی | ||
| نویسنده | ||
| فرزاد گودرزی* | ||
| استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات فنی مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| متوسط ضایعات پس از برداشت سیب‌زمینی 18 تا 25 درصد برآورد شده است. جوانه‌زنی عامل نیمی از این ضایعات است. کنترل جوانه‌زنی یک اقدام ضروری برای کاهش ضایعات و بهبود کیفیت و قابلیت انبارداری سیب‌زمینی است. نگهداری در دمای 3 تا 5 درجه سانتی‌گراد گرچه روش موثری برای کنترل محدود جوانه‌زنی سیب‌زمینی است، اما مشکلاتی مانند تبدیل نشاسته به قند در غده را ایجاد می‌کند و در سراسر زنجیره توزیع محصول قابل اجرا نیست. کلروپروفام یک ترکیب تجاری موثر برای مهار برگشت‌ناپذیر جوانه‌زنی است که کاربرد وسیعی در نگهداری غده‌های خوراکی دارد. مصرف این ترکیب در محصولات ارگانیک مجاز نیست. بنابراین جایگزین‌هایی برای آن معرفی شده است که طبیعی بوده و یا دارای محدودیت مصرف نباشد. اسانس‌های روغنی برخی گیاهان معطر مانند انواع روغن نعناع و میخک و آب اکسیژنه از این دسته‌اند. با مصرف مداوم و دوره‌ای این ترکیبات در مقادیر مشخص می‌توان جوانه‌زنی سیب‌زمینی‌های بذری و خوراکی را به تاخیر انداخت. کاربرد این ترکیبات فرار به صورت بخور سرد و تبخیر فیتیله‌ای اثربخشی بیشتری در مهار جوانه‌زنی دارد. | ||
تازه های تحقیق | ||
پس از پایان دورة خواب غده‌ها، فعالیت جوانه‌زنی آن‌ها آغاز می‌شود. اقدامات لازم برای کنترل جوانه‌زنی سیب‌زمینی باید قبل از شروع جوانه‌زنی غده به‌کار گرفته شود زیرا پس از این زمان، متوقف کردن فعالیت جوانه در غده‌هایی که خواب آن‌ها شکسته شده و شروع به جوانه‌زنی کرده‌اند غیر ممکن یا بسیار کم‌اثر خواهد بود (6 و 4). طول دورة خواب غده‌های سیب‌زمینی به نوع رقم و شرایط محل نگهداری (به‌ویژه دمای انبار) بستگی دارد (8). شناخت تفاوت ارقام سیب‌زمینی از نظر طول دوره خواب و انتخاب دمای مناسب محل نگهداری محصول، در تعیین دقیق زمان استفاده از ترکیبات کنترل‌کننده جوانه‌زنی اهمیت زیادی دارد. رقم‌هایی مانند آگریا و جیلی نسبت به سیب‌زمینی‌های دارای پوست قرمز و بسیاری از ارقام پوست سفید دیگر مانند: مارفونا و بامبا، دوره خواب طولانی‌تر و ماندگاری بیشتری دارند (1و11).یک روش مؤثر برای ایجاد تأخیر در جوانه‌زنی غده‌های سیب‌زمینی، حفظ دمای محل ذخیره‌سازی در محدوده 3 تا 5 درجه سانتی‌گراد است. دمای خنک می‌تواند با کندکردن شدت تنفس و طولانی‌تر کردن دوره خواب غده، فرصت عرضه محصول به بازار را افزایش دهد. البته این روش معایبی نیز دارد. نخست آن‌که سیب‌زمینی پس از قرار‌گرفتن در یک محیط گرم مانند: یک فروشگاه خرده‌فروشی یا منازل مصرف‌کنندگان، می‌تواند به‌سرعت شروع به جوانه‌زدن کند. هم‌چنین ذخیره سیب‌زمینی در دمای زیر 10 درجه سانتی‌گراد، باعث تسریع در تجزیه نشاسته و تبدیل شدن آن به قندهای ساده مانند: گلوکز می‌شود. غلظت‌های بالاتر گلوکز علاوه بر ایجاد مزه شیرین ناخوشایند در سیب‌زمینی، باعث تشدید واکنش‌های نامطلوب قهوه‌ای شدن در هنگام سرخ کردن و در نتیجه ایجاد رنگ تیره غیرقابل قبول در سیب‌زمینی سرخ‌شده می‌شود. بنابراین، انبارداری در دمای کمتر از 6 درجه سانتی‌گراد برای سیب‌زمینی‌هایی که قرار است در صنایع فراوری مصرف شود، مناسب نیست. نوسان دما در توده سیب‌زمینی ذخیره‌شده، باعث تحریک شکستن خواب غده‌ها و تسریع جوانه‌زنی آن‌ها می‌شود. به‌همین دلیل، درجة حرارت محل ذخیره‌سازی باید تا حد امکان ثابت باشد (5).در اواخر ماه بهمن، با اتمام دورة خواب سیب‌زمینی، تقریباً تمام محصول موجود در بازار در آستانه جوانه‌زنی است. بنابراین استفاده از یک ترکیب مهارکننده، تنها روش کاربردی برای کنترل و یا دست کم ایجاد تأخیر در جوانه‌زنی غده‌ها است. کلروپروفام (CIPC) یک ترکیب کلردار و متداول‌ترین ترکیب مختل‌کننده جوانه‌زنی سیب‌زمینی است که از حدود 40 سال گذشته در آمریکا و اروپا، کاربرد تجاری وسیعی داشته است (4). کلروپروفام با ایجاد اختلال در چرخه تقسیم سلولی مریستم انتهایی، جوانه‌زنی غده‌ها را به‌شکل برگشت‌ناپذیر متوقف می‌کند؛ به‌همین دلیل استفاده از کلروپروفام در نگهداری غده‌های بذری ممنوع است (شکل 1). طی یک دوره انبارداری، یک نوبت استفاده از این ترکیب برای کنترل جوانه‌زنی و کاهش قابل توجه ضایعات ناشی از آن کافی است (13). | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انبار؛ جوانه زنی؛ اسانس های روغنی؛ سیب زمینی؛ کلروپروفام | ||
| اصل مقاله | ||
|
جوانه‌زنی به‌تنهایی مسئول ایجاد حدود 8 تا 14 درصد از ضایعات وزنی سیب‌زمینی در انبارهای نگهداری است (1و3). جوانه‌زدن علاوه بر افزایش افت وزنی محصول، از گردش یکنواخت و مناسب هوا در تودة انبارشده جلوگیری می‌کند. اختلال در جریان هوا اغلب منجر به افزایش دمای درونی تودة سیب‌زمینی و در نهایت گسترش فعالیت آفات و بیماری‌های انباری در آن می‌شود (1و 2). جوانه‌زدن هم‌چنین روند شکستن نشاسته به قندهای ساده را در سیب‌زمینی تسریع می‌کند. افزایش قندهای ساده (مانند: گلوکز) باعث تیر‌گی رنگ محصولات سرخ‌شده در صنعت فراوری سیب‌زمینی می‌شود که از نظر مصرف‌کننده و سطح ارزش غذایی محصول تولیدشده، یک ویژگی نامطلوب است. در بازار خرده‌فروشی سیب‌زمینی نیز غده‌های جوانه‌زده از مقبولیت برخوردار نیستند. بر این اساس کنترل مؤثر و کاهش جوانه‌زنی، یک اقدام اساسی و ضروری در بهبود کیفیت انبارداری سیب‌زمینی است. عدم کنترل مناسب جوانه‌زنی، باعث کاهش قابل توجه کیفیت غده شده و از قابلیت نگهداری بلندمدت سیب‌زمینی می‌کاهد. | ||
| مراجع | ||
|
1- گودرزی، فرزاد. 1395. اثر مقدار و زمان مصرف کلروپروفام بر ویژگی‌های کیفی و باقیمانده آن در سیب‌زمینی طی انبارداری. تهران. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گزارش نهایی شماره 49285. 2- گودرزی، فرزاد. 1395. تأثیر عصاره برخی گیاهان معطر مناطق نیمه‌گرمسیری و گرمسیری بر کنترل جوانه‌زنی سیب‌زمینی. تهران. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گزارش نهایی شماره 50455. 3- گودرزی، فرزاد و کلوندی، رمضان. 1397. مقایسه کارایی عصاره نعناع فلفلی و کلروپروفام در کنترل جوانه‌زنی سیب‌زمینی در انبار. مجله تولیدات گیاهی دانشگاه چمران اهواز: جلد41، شماره3، ص 51-62. 4- AHDB. 2015. Best Practice Guidelines for the use of CIPC. Report Number: TN05. Agriculture & Horticulture Development Board, UK. 5- Briddon, A., and Bill, D. 2016. Development of CIPC best practice recommendations for low-temperature box stores to minimise risk of exceeding the Maximum Residue Level. Report Number: S463. Agriculture & Horticulture Development Board (AHDB), UK. 6- Coleman, W.K., Lonergan, G., and Silk, P. 2001. Potato Sprout Growth Suppression by Menthone and, Volatile Oil Components of Minthostachys, Satureja, Bystropogon, and Mentha Species. Amer J of Potato Res, 78: 345-354. 7- Kleinkop, G.E., Oberg, N.A., and Olsen, N.L. 2003. Sprout Inhibition in Storage: Current Status, New Chemistries and Natural Compounds. Amer J of Potato Res, 80: 317-327. 8- Lewis, M.D., Thornton, M.K., and Kleinkopf, G.E. 2003. Commercial Application of CIPC Sprout Inhibitor to Storage Potatoes. Cooperative Extension System, Agricultural Experiment Station, University of Aidaho. 9- McGowan, G., Duncan, H., Briddon, A., Cunnington, A., Jina, A., and Saunders, S. 2009. Evaluation of the impact of modified storage practices on sprout suppression. Agriculture & Horticulture Development Board (AHDB), UK. 10- Mehta, A., Singh, B., Ezekiel, R., & Kumar, D. 2010. Effect of CIPC on Sprout Inhibition and Processing Quality of Potatoes Stored Under Traditional Storage Systems in India. Potato Research, 53 (1): 1-15. 11- Park, L., Duncan, H., Briddon, A., Jina, A., Cunnington, A. and Saunders, S. 2010. Review and development of the CIPC application process and evaluation of environmental issues. AHDB-Potato Council. Available at: potatoes.ahdb.org.uk 12- Slininger, P.J., Schisler, D.A., and Burkhead, K.D. 2003. Postharvest biological control of potato sprouting by fusarium dry rot suppressive bacteria. Biocontrol Science Technology, 3 (5): 477-494. 13- Storey, M., Green, N., and Cunnington, A .2008. Cipc stewardship action plan. British Potato Council Ltd. Available at: www.potato.org.uk. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,176 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 820 |
||