| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,081 |
| تعداد مقالات | 34,377 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,030,137 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,934,890 |
بررسی اثر آتشسوزی بر برخی شاخصهای تنوع‌زیستی و تعیین گونههای مقاوم به آتش در مراتع سولان شهر همدان | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 6، دوره 6، شماره 3 - شماره پیاپی 28، مرداد و شهریور 1400، صفحه 61-74 اصل مقاله (783.19 K) | ||
| نوع مقاله: نامه‌های علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2021.354597.1362 | ||
| نویسندگان | ||
| قاسم اسدیان* 1؛ زهرا عظیم نژاد2؛ رضا بهراملو3 | ||
| 1استادیار بخش تقیقات جنگل و مرتع ، مرکز تقیقات و آموزش کشاورزی همدان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی ایران | ||
| 2دکترای تخصصی جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، همکار افتخاری پاره وقت مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، سازمان تحقیقات، آموزش | ||
| 3دانشیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی | ||
| چکیده | ||
| به منظور بررسی اثرات آتشسوزی بر تنوع گونهای و پوشش گیاهی مراتع، یک منطقه آتشسوزی و یک منطقه بدون آتشسوزی (شاهد) که به صورت یکنواخت بود، در مراتع سولان همدان انتخاب شد. چهار ترانسکت به طول 200 متر به روش تصادفی سیستماتیک انتخاب و بر روی هر ترانسکت به فاصله 20 متر، 10 کوادرات یک مترمربعی پیاده شد. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی طی سه سال و در سال‌های 1397، 1398 و 1399 صورت گرفت. شاخصهای تنوع‌زیستی مانند غنای مارگالف و منهنیک و ناهمگنی سیمپسون، شانون وینر و برگر-پارکر محاسبه شد. نتایج نشان داد که گونه‌هایی مانند گون زرد (Astragalus verus)،گون سفید Astragalus gossypinus))، کلاه‌میرحسن (Acantholimon bromifolium)، (Acantholimon olivieri) و چوبک (Acanthophyllum crassifolium) به آتشسوزی حساس هستند. از طرفی گونه‌هایی مانند ورک (Rosa persica) به دلیل وجود ریشه‌های ریزومی و زیرزمینی گسترده به آتشسوزی بسیار مقاوم می‌باشند. همچنین نتایج بررسی شاخصهای تنوع‌زیستی نشان داد که آتشسوزی در سال اول موجب تغییر در تنوع گیاهی منطقه آتشسوزی شد. در این منطقه پس از آتشسوزی تنوع گونهای کاهش و غنای گونهای افزایش یافت. در منطقه آتشسوزی شده در سال‌های دوم و سوم اختلاف معنی‌داری از نظر شاخصهای تنوع مشاهده نشد که نشان‌دهنده احیای این منطقه، دو سال پس از آتشسوزی بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آتش سوزی؛ مرتع؛ تنوع زیستی؛ مقاوم به آتش؛ سولان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The effect of fire on some biodiversity indicators and determining fire-resistant plant species in Solan rangelands in Hamedan city | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ghasem Asadian1؛ Zahra Azimnejad2؛ Reza Bahramloo3 | ||
| 1Assistant Professor, Forests and Rangelands Research Department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Hamedan, Iran. | ||
| 2Phd in Forest Ecology, Honorary colleague of Agricultural and Natural Resources Research Department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center | ||
| 3Associate Prof., Agricultural Engineering Research Institute Department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center | ||
| چکیده [English] | ||
| A burned area and a homogeneous area without fire (control) were selected in Solan, Hamadan province, to investigate the effects of fire on vegetation and rangeland species diversity. Four transects with a length of 200 m were established using a systematically random method, and ten plots of one square meter were installed on each transect at a distance of 20 m. Vegetation sampling was done for three years in 2018, 2019, and 2010. Biodiversity indicators such as Margalef, Menhinick, Simpson, Shannon Wiener, and Berger-Parker were calculated. The results showed that species such as Astragalus gossypinus, Astragalus verus, Acantholimon bromifolium, and Acanthophyllum crassifolium were sensitive to fire. On the other hand, species like Rosa persica were very resistant to fire due to their rhizome and extensive underground roots. Also, the comparison of biodiversity indicators between control and burned areas showed that the fire in the first year caused a change in plant diversity in the burned area. In this region, after the fire, the diversity of species decreased, and the species richness increased. Moreover, in the second and third years after the fire, there was no significant difference in terms of diversity indicators between control and burned area, which indicates the revival of the burned area after two years. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Fire, fire resistant, biodiversity, rangeland, Solan | ||
| مراجع | ||
|
ارزانی، ح.، 1376، دستورالعمل طرح ارزیابی مراتع مناطق مختلف آب و هوایی ایران. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 65 صفحه. اسلامی، ا.، زارع، ح.، امینی اشکوری، ط.، اجتهادی، ح.، جعفری گرزین، ب.، 1386، بررسی و مقایسه تنوع گونهای گیاهان دو عرصه تحت چرا و قرق مرتع کهنه لاشک نوشهر. نشریه پژوهش و سازندگی، 20 (2): 37-46. جمشیدی باختر، ع.، مروی مهاجر، م.ر.، ثاقب طالبی، خ.، نمیرانیان، م.، معروفی، ح.، 1392، تغییرات تنوع گونه ای پس از آتشسوزی در جنگل های زاگرس (مطالعه موردی جنگل های مریوان). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 21 (3): 529-541. جنگجو،م.، ١٣٨٨، اصلاح و توسعه مرتع. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، ٢٣٩ صفحه. حمزه، ب.، خوشنویس، م.، عشوری، پ.، مظفریان، و.، روانبخش، ه.، 1399، اثر آتش سوزی بر شاخصهای تنوع گونههای گیاهی، مطالعه موردی: ایستگاه تحقیقاتی سیراچال. یافته های نوین در علوم زیستی، انتشارات دانشگاه خوارزمی، 7 (1): 92-105. رفیعی، ف.، اجتهادی، ح.، جنگجو، م.، 1393، بررسی تنوع گیاهی در زمانهای مختلف پس از آتش سوزی در یک مرتع نیمه خشک. مجله پژوهشهای گیاهی (مجله زیست شناسی ایران)، 27 (5)، 854-864. زارع مایوان، ح.، معماریانی، ف.، 1381، بررسی روند احیا طبیعی پوشش گیاهی در مناطق آسیب دیده پارک ملی گلستان بعد از آتش سوزی های سال 1374. نشریه پژوهش و سازندگی، 15 (1): 34-39. شکری، م. صفائیان ن.ا. اترکچالی، ع. ن.، ۱۳۸۱، بررسی پیامد آتش بر پوشش گیاهی تختی ییلاق پارکملی گلستان. مجله منابع طبیعی ایران، ۵۵ (۲): ۲۸۲-۲۷۳. شهلایی، ا.، جوادی، س.ا.، ساعدی، ک.، آفریدگان، ا.، 1391، آثار آتشسوزی عمدی بر روی پوشش گیاهی مراتع اطراف سنندج (مطالعه موردی کوه آبیدر و منطقه حسن آباد). سومین همایش ملی دانشجوی مرتع، آبخیز و بیابان، تهران. صدیقی، م.، قدس خواه دریایی، م.، حیدری، م. و فرهی ا.، 1390، تاثیر آتش سوزی بر روی تنوع گونههای گیاهی زیر اشکوب در جنگلهای استان گیلان، مطالعه موردی منطقه سراوان. همایش بینالمللی آتشسوزی در گرگان، 7 صفحه. طهماسبی، پ.، 1392، بررسی آثار تخریبی و پتانسیلهای استفاده از آتش به عنوان ابزار مدیریتی پوشش گیاهی مراتع نیمه استپی. نشریه مرتع و آبخیزداری، مجله منابع طبیعی ایران، 66 (2) : 287-298. غلامی باغی، ن.، 1388. تحلیلی بر تنوع گیاهی و روشهای مطالعه آن، فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی. سال 7، شماره 26. قربانی، ج.، منصوری، ع.ر.، صفائیان، ن.ا.، تمراش، ر.، 1390، مسیر تغییرات پوشش گیاهی پس از آتشسوزی در مراتع نیمه خشک. نخستین همایش بین المللی آتشسوزی در عرصه های منابع طبیعی ایران، گرگان. مصداقی، م.، 1380، توصیف و تحلیل پوشش گیاهی. دکترمارتین کنت، دکتر پدی کاکر (ترجمه)، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه فردوسی مشهد، 287 صفحه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 658 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 743 |
||