اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات284
تعداد نشریات سازمان82
تعداد شماره‌ها3,070
تعداد مقالات34,276
تعداد مشاهده مقاله47,062,892
تعداد دریافت فایل اصل مقاله77,983,180
رضایی, حامد, شهبازی, کریم, سعادت, سعید, بازرگان, کامبیز. (1401). بررسی وضعیت آلودگی خاک و محصولات کشاورزی در ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 10(1), 61-93. doi: 10.22092/lmj.2021.125620.177
حامد رضایی; کریم شهبازی; سعید سعادت; کامبیز بازرگان. "بررسی وضعیت آلودگی خاک و محصولات کشاورزی در ایران". سامانه مدیریت نشریات علمی, 10, 1, 1401, 61-93. doi: 10.22092/lmj.2021.125620.177
رضایی, حامد, شهبازی, کریم, سعادت, سعید, بازرگان, کامبیز. (1401). 'بررسی وضعیت آلودگی خاک و محصولات کشاورزی در ایران', سامانه مدیریت نشریات علمی, 10(1), pp. 61-93. doi: 10.22092/lmj.2021.125620.177
رضایی, حامد, شهبازی, کریم, سعادت, سعید, بازرگان, کامبیز. بررسی وضعیت آلودگی خاک و محصولات کشاورزی در ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 10(1): 61-93. doi: 10.22092/lmj.2021.125620.177

بررسی وضعیت آلودگی خاک و محصولات کشاورزی در ایران

مدیریت اراضی
دوره 10، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 61-93    اصل مقاله (1.3 M)
نوع مقاله: فنی ترویجی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/lmj.2021.125620.177
نویسندگان
حامد رضایی* 1؛ کریم شهبازی2؛ سعید سعادت1؛ کامبیز بازرگان3
1دانشیار بخش تحقیقات اصلاح‌خاک و مدیریت پایدار اراضی، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، ایران.
2دانشیار بخش آزمایشگاهها موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، ایران
3دانشیار بخش آزمایشگاهها، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، ایران.
چکیده
عوامل بسیاری بر روی تولید محصولات سالم تأثیر دارند، چندان‌که نظارت بر آن‌ها مستلزم نگاه فرآیندی و سیستمی در کلیه مراحل قبل از کشت تا هنگام عرضه و مصرف آن‌ها هست. لذا به‌منظور آگاهی از مهم‌ترین عوامل و استفاده از تجارب ملّی و بین‌المللی، مطالعات داخلی و خارجی انجام‌گرفته، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت تا به‌توان بر اساس آن مطالعات و اقدامات بعدی را طراحی نمود. خاک بستر تولید محصولات کشاورزی است. اگرچه تشکیلات زمین‎شناسی دارای غلظت‎های بالای عناصر آلاینده(به‌ویژه فلزات سنگین) می‌تواند باعث آلودگی منابع خاک گردد، امّا فعالیت‌های بشری همانند فعالیت صنایع آلاینده، استفاده نادرست از نهاده‎های کشاورزی مانند آفت‌کش‌ها، کودهای شیمیایی و آلی (به‎ویژه کودهای فسفاتی، کودهای عناصر کم‌مصرف، لجن‌فاضلاب غیراستاندارد)، فاضلاب با کیفیت نامناسب، فرونشست‌های جوی به‎ویژه در مناطق شهری و حاشیه شهرها، از جمله مواردی هستند که خاک را تحت تأثیر آلاینده‌ها قرار می‎دهند. آلودگی آب امری منفک از خاک نبوده بلکه در ارتباط تنگاتنگ باهم هستند. هرچند گزارش‌هایی در مناطقی از کشور حاکی از وجود برخی فلزات سنگین در منابع آب با منشأ ژئوهیدرولوژیکی وجود دارد، امّا به نظر می‌رسد استفاده از فاضلاب‌ها در آبیاری محصولات کشاورزی در برخی نقاط به دلیل حجم و زمان طولانی نیازمند توجه جدی هست. درنهایت مدیریت به‎عنوان کلیدی‎ترین عامل در سلامت محصولات، نقش‎آفرینی اصلی را دارد. به هر روی تولید محصولات سالم صرفاً با منابع پایه (الف)خاک، (ب)آب و (ج) هوای سالم همراه با (د)مدیریت درست و با استفاده از (هـ)نهاده‌های سالم، (و)ضمن حفظ تعادل زیستی امکان‌پذیر است. وضعیت آلودگی محصولات مختلف در حقیقت برآیندی از فرآیند تولید محصول و عوامل مؤثر بر آن هست. نتایج بررسی برخی مطالعات داخلی نشان داد که به دلیل حساسیت و نیاز به تجربه بالا در مراحل مختلف نمونه‌برداری، اندازه‌گیری، گزارش تفسیر نتایج فلزات‌سنگین و نیترات نتایج بسیاری از مطالعات قابل استفاده نیست. در بین محصولات، غلظت نیترات در محصولاتی همانند اسفناج، کاهو، کرفس، سیب‌زمینی و خیار بیشترین و در محصولات میوه‌ای همانند گوجه‌فرنگی، هندوانه و طالبی کمترین غلظت نیترات مشاهده شد. در مورد فلزات سنگین نیز گسترش عمومی در مطالعات مشاهده نمی‌گردد.برای مدیریت و تولید محصولات با حدود مجاز آلاینده‌ها لازم است تا عوامل ذکرشده در تولید محصول سالم مورد توجه قرار گیرد. در این رویکرد، مدیریت بهینه حاصلخیزی خاک برای کنترل نیترات در محصولات، انتخاب گونه و رقم مناسب، عدم کاشت در اراضی آلوده و یا در معرض فرونشست‌های جوی و آب‌های آلوده امر ضروری است. برای رسیدن به این هدف انجام پایش کیفیت محصولات کشاورزی با صحت و دقت مناسب و شناسایی مناطق پر ریسک در تولید محصولات آلوده و عوامل آلاینده می‌توان نسبت به ارائه راهکار مناسب در هر منطقه متناسب با عامل آن اقدام نمود.
کلیدواژه‌ها
پالایش؛ آلودگی؛ فلزات‌سنگین؛ نیترات؛ زمین‌زاد؛ انسان‌زاد
عنوان مقاله [English]
Investigation of Soil Pollution and Agricultural Crops in Iran
نویسندگان [English]
Hamed Rezaei1؛ karim shahbazi2؛ saeed saadat1؛ kambiz Bazargan3
1Associate Professor, Department of Soil Reclamation and Sustainable Land Management, Soil and Water Research Institute; Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO); Karaj, Iran.
2Associate Professor, Laboratories Department, Soil and Water Research Institute; Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO); Karaj, Iran
3Associate Professor, Laboratories Department, Soil and Water Research Institute; Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO); Karaj,
چکیده [English]
Many factors are involved in the production of healthy crop products and their monitoring requires a process-based and systemic approach at all stages from site selection to consumption. The present paper draws upon national and international experiences reflected in reviews in order to identify the most important factors affecting crop quality; the results will be expectedly exploited toward designing future studies and developing measures to improve crop qulity. Soil is the medium in which agricultural production takes place. Although geological formations with high concentrations of pollutants (especially heavy metals) might pollute soil resources, human activities inlcuding polluting industrial activities, improper application of agricultural inputs such as pesticides, chemical and organic fertilizers (especially phosphate fertilizers and non-standard sewage sludge), undertreated effluents, and atmospheric deposits (especially in urban and peri-urban areas) are some of the factors that expose soil and agricultural production more severely to the adverse of effects of such pollutants. Water pollution cannot be divorced from that of soil as they are closely related. While certain reports attribute soil pollution in parts of Iran solely to heavy metals with geohydrological origins, long-time crop irrigation using wastewater with high pollutant loads should not be ignored as a serious source of soil pollution. It should be noted that management plays a pivotal role in growing healthy products via using healthy inputs while maintaining biodiversity but that this cannot be achieved in the absence of such healthy basic resources as: a) soil, b) water, and c) air. In other words, unhealthy crops with pollutant loads result from both production processes and the environmental factors affecting them. A review of some domestic studies revealed that extensive background experience is required in the various sampling, measurement, and reporting skills, given the high sensitivity of these processes, to arrive at sound interpretations of the results of nitrate and heavy metals concentrations reported in some domestic journals. These studies have reported high concentrations of nitrate in spinach, lettuce, and celery but lower concentrations in such fruits as tomatoes, watermelon, and cantaloupe. Crops such as cucumbers, celery, and potatoes reportedly accounted for the highest nitrate concentration exceeding the allowable nitrate limits but minimum levels in tomatoes, watermelons, and cantaloupes. This is while heavy metal contaminations in plants have not been extensively reported on. Production of crops with allowable limits of pollutants presupposes due consideration of the factors outlined above. The approach proposed in this article requires soil fertility management, proper selection of crop species and cultivars, prohibited farming in contaminated lands, and avoidance of soil exposure to atmospheric deposition and polluted waters. These goals, in turn, may be achieved through accurate monitoring of agricultural product quality and identification of high-risk farming regions.
کلیدواژه‌ها [English]
Remediation, Pollution, Heavy metals, Nitrate, Geogenic, Anthropogenic
مراجع
  1. احمدی دوآبی، ش.، افیونی، م.، و م، کرمی. 1396. بررسی آلودگی گردوغبار اتمسفری استان کرمانشاه به برخی فلزات سنگین با استفاده از شاخص‌های آلودگی. نشریه آب‌وخاک، جلد 30، شماره 3، ص 834-822.
  2. اصغری مقدم، ا.، و ل، جلالی. 1393. بررسی آنومالی آرسنیک و منشأ احتمالی آن در آب زیرزمینی دشت خوی. علوم زمین ، شماره 94 ، صفحه 147- 154.
  3. اصغری مقدم، ا.، و ر، برزگر. بررسی عوامل مؤثر بر غلظت بالای آرسنیک در آب زیرزمینی آبخوان‌های دشت تبریز، علوم زمین، شماره 94 ، صفحه 177-19.
  4. اصغری مقدم، الف. اصول شناخت آب‌های زیرزمینی، انتشارات دانشگاه تبریز، 368 ص.
  5. افشاری، ع.، خادمی، ح.، و س، حجتی. 1394. ارزیابی پتانسیل خطرپذیری آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های مرکزی استان زنجان بر اساس انواع شاخص‎های آلودگی. نشریه پژوهش‌های حفاظت آب‌وخاک، جلد 22، شماره 6، ص 40-21
  6. افشاری، ع.، خادمی، ح.، و م. ا، دلاور. 1394. ارزیابی آلودگی فلزات سنگین با استفاده از فاکتور آلودگی در خاک اراضی با کاربری‎های مختلف در بخش مرکزی استان زنجان. نشریه دانش آب‌وخاک، جلد 25، شماره 2 ص 52-41.
  7. افیونی، م. 1390. خلاصه مدیریتی و جداول استاندارد آلودگی و پاک‌سازی خاک‎های ایران. اداره کل حفاظت محیط‌زیست اصفهان.
  8. امامی، ع. 1375. روش‌های تجزیه گیاه. نشریه فنی شماره 982. مؤسسه تحقیقات خاک و آب. ایران. تهران.
  9. ایزدی، ش.، عابدی، س.، احمدیان، س.، و م، محمودی. 1385. بررسی آلودگی انگلی سبزی‌های خوراکی در مزارع سبزی‌کاری شهر اصفهان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دوره 11، ص 58-51.
  10. ایماندل، ک. ا.، و. ا. ایرانشاهی. 1373. نگرشی تازه بر کیفیت آب‌های زیرزمینی تهران. مجموعه مقالات دومین هم‌اندیشی بهداشت آب.
  11. باباپورمفرد، ا.، رستمی، ص.، اعلانژاد، م.، فروزانفر، م.، خاکسار ا، و ز، رمضانی. 1392. تعیین مقدار برخی از فلزات سنگین در آب رودخانه‎های کارون و دز. دو ماهنامه علمی پژوهشی جنتاشاپیر، ویژه نامه  سال 1392، 100-88.
  12. بابایی، ی.، علوی مقدم، م.، قاسم‌زاده، ف.، و م. ح، ارباب زوار. 1378. بررسی آلودگی آب‌های سطحی منطقه کوه سرخ کاشمر به آرسنیک. علوم و فنّاوری محیط‌زیست ، دوره دهم، شماره سه، پاییز ص 35-29.
  13. بازرگان، ک. 1391. بررسی میزان باقیمانده نیترات در سیب‌زمینی مناطق عمده تولید کشور و میدان مرکزی میوه و تره‌بار تهران. گزارش نهایی. مؤسسه تحقیقات خاک و آب. کرج. ایران.
  14. باقری، ی. ر. 1393. بررسی آلودگی محصولات و خاک‌های اراضی کشاورزی جنوب تهران به فلزات سنگین. گزارش نهایی موسسه تحقیقات خاک و آب.
  15. بایبوردی، ا. 1386. اثر تغذیه برگی آهن و روی بر صفات کمی و کیفی دو رقم پیاز. مجله زراعت و باغبانی، جلد 74، صفحات 23-29.
  16. بایبوردی، ا.، م. ج. ملکوتی. 1386. بررسی منابع مختلف کود آلی بر کمیت و کیفیت پیاز قرمز آذرشهر در دو منطقه بناب و خسروشهر. مجله علوم خاک و آب، جلد 21، صفحات 1-9.
  17. بایبوردی، ا.، م. ج. ملکوتی، س. سماوات. 1384. بررسی مقادیر و منابع ازت، بر خصوصیات دو رقم پیاز. مجله علوم خاک و آب، جلد 19، صفحات 26-32.
  18. برزین، م.، خیرآبادی، ح.، و م، افیونی. 1394. بررسی آلودگی برخی فلزات سنگین خاک‌های سطحی استان همدان با استفاده از شاخص‌های آلودگی مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی علوم آب‌وخاک سال 19 شماره 72 ص 79-69.
  19. بغوری، ا. 1370. مروری بر نتایج حاصل از کاربرد کودهای فسفره بر کادمیم خاک و گیاه و بررسی میزان کادمیم در کودهای وارداتی. نشریه شماره 822، موسسه تحقیقات خاک و آب.
  20. بهبهانی‎نیا، آ. و ر، سلماسی. 1395. بررسی تراکم فلزات سنگین و تعیین همبستگی بین آن‌ها با ویژگی‎های خاک در توابع استان آذربایجان شرقی، علوم و فنّاوری محیط‌زیست، دوره 18، شماره 2، ص 69-58
  21. بهبهانی نیا، آزیتا. 1388. بررسی آلودگی فلزی حاصل از سوخت‌های فسیلی در خاک‌های اطراف جاده تهران- دماوند. گیاه و زیست‌بوم، دوره 5، شماره 17، ص56-45.
  22. بهتاش، ف. س،. مسیحا، م.، ج. ملکوتی. 1380. اثر مقادیر مختلف اوره بر تجمع نیترات در اندام‎های قابل مصرف اسفناج و جعفری. 1380. مجله علوم و فنون باغبانی ایران، جلد 2، شماره‌های 3 و 4. صفحه 160-155.
  23. بهتاش، ف.، مسیحا، س.، و م. ج، ملکوتی. 1380. بررسی اثر مقادیر مختلف کود شیمیایی اوره در تجمع نیترات در اندام‎های قابل مصرف اسفناج و جعفری. مجله علوم و فنون باغبانی ایران، جلد 2، شماره 3و4، ص160-155.
  24. بهرامپور، ت.، فلاح نصرت آباد، ع. ر.، تیری م. ر.، و و، س، مقانلو. 1392. بررسی وضعیت فلزات سنگین (سرب-کادمیم و نیکل) در خاک‎های منطقه مغان مجله مدیریت خاک و تولید پایدار، جلد 3، شماره 1، ص 249-243
  25. بهشتی، م.، ک، شهبازی.، ک، بازرگان.، م، بصیرت.، و ا. ملک‌زاده .1397. بررسی اجمالی غلظت نیترات در دو محصول گوجه‌فرنگی و خیار «نمونه­برداری از میدان اصلی میوه و تره­بار استان البرز». موسسه تحقیقات خاک و آب. نشریه 54228.
  26. بهمنی، س.، صفاری، و. ر.، و ع. ا. مقصودی. 1392. اثر تقسیط و میزان کود اوره بر تجمع نیترات و عملکرد سوخ پیاز در تولید خارج فصل در دشت جیرفت. نشریه علوم باغبانی، جلد 27، شماره 4، ص410-400.
  27. بی‎نام. 1392. مرز بیشینه مانده نیترات در محصولات کشاورزی، سازمان ملی استاندارد ایران، استاندارد ملی شماره 16596.
  28. پاک‌نژاد، ع. ر. بررسی پیامدهای زیست‌محیطی ناشی از مصرف آلاینده‌های کشاورزی بر کیفیت آب زهکش‎های شبکه آبیاری دز. گزارش نهایی شماره 39571 موسسه تحقیقات خاک و آب.
  29. پورخباز، ح.ر، جوانمردی، و، یوسف‎نیا، ح، اسلامی، م.، مکرونی، س.، و ح، اقدم. 1395. ارزیابی زیست‎محیطی آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های اطراف سیمان بهبهان، جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال 27، پیاپی 63، ص 105-87
  30. پورمقیم، م.، خ. خوش‌نیت.، ا. صادقی مکی.، ر. کمیلی فنود.، ب. گلستان.، م. پیرعلی. 1389. تعیین میزان نیترات در کاهو، گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی عرضه‌شده در میدان تره‌بار تهران به روش HPLC. مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. سال پنجم، شماره1.
  31. پورینا، م.، موسوی، م. ح.، و ز، جاسمی رزکانی. 1392. بررسی آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های سطحی اطراف شهرک صنعتی شماره 2 اهواز، علوم و فنّاوری محیط‌زیست، دوره 17، شماره 4، ص 33-23
  32. پیرصاحب ، م.، درگاهی، ع.، و ح، گلستانی. 1391. بررسی میزان آرسنیک در محصولات کشاورزی، فرآورده‎های دامی و آب شرب روستاهای شهرستان قروه و بیجار استان کردستان. بهداشت مواد غذایی، دوره 2، شماره 4، ص 99-33.
  33. پیر صاحب ، م.، رحیمیان، س.، و ی، پاسدار. 1391. مقدار نیترات ونیتریت در سبزی‌ها و صیفی‌جات مصرفی شهر کرمانشاه سال 1389. مجله پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، سال 16، شماره اول، ص 83-76.
  34. پیرصاحب، م.، شرفی، ک.، و م، مرادی. 1392. بررسی میزان نیتریت و نیترات صیفی‌جات و سبزی‌های کشت‌شده در دشت‌های جنوبی و شرقی کرمانشاه در سال 1390. بهداشت مواد غذایی، دوره 3، شماره1، ص 106-77
  35. جاویدان، ز.، زرالوندی، ع. ر.، و ف، راست‎منش. 1395. تعیین شاخص‎های زیست‎محیطی و منشأ فلزات سنگین گردوغبار خیابان استان خوزستان، مجلسه سلامت و محیط‌زیست، دوره 9، شماره 2، ص 155-170
  36. جدالی، م و ز، کلاه چی. 1384. غلظت نیترات در آب‌های زیرزمینی منطقه بهار همدان. مجله علوم خاک و آب، جلد 19، شماره 2، ص202-194.
  37. جعفرنژادی، ع. ر، همائی، م.، صیاد، غ. 1392. ارزیابی ویژگی‌های مؤثر خاک بر وضعیت غلظت کادمیم در خاک و بذر گندم در برخی خاک‌های آهکی خوزستان. مجله پژوهش‌های حفاظت خاک و آب، جلد 19، شماره دوم ص 149-164.
  38. جعفرنژادی، ع. ر. 1392. بررسی مقدار فلزات سنگین (کادمیم، سرب و نیکل) و نیترات در کاهو در منطقه خوزستان. گزارش نهایی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان.
  39. جعفری ملک‌آبادی، ع.، افیونی، م.، موسوی، س. ف.، و ا، خسروی. 1383. بررسی غلظت نیترات در آب‌های زیرزمینی استان اصفهان. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال 8، شماره 3، ص 82-69.
  40. جعفری، ف.، و ح، خادمی. 1393. توزیع زمانی و مکانی فلزات سنگین در گردوغبار منطقه شهری کرمان، محیط شمالی، دوره 40، شماره 2، ص 1373-1361
  41. جماعتی ثمرین، ش.، توبه، ا.، هاشمی مجد، ک.، اصغری، ع.، حسن‌زاده، م.، ذبیحی محمودآباد، ر.، و م، شیری جناقرد. 1388. تأثیر تراکم بوته و سطوح نیتروژن بر درصد پروتئین عملکرد و تجمع نیترات در غده سیب‌زمینی. تولید گیاهان زراعی، جلد 2، شماره 3، ص 164-151.
  42. خداکرمی، ل.، سفیانیان، ع.، میرغفاری، ن.، افیونی، م.، و ا، گلشاهی. 1390. پهنه‌بندی غلظت فلزات سنگین کروم، کبالت، نیکل در خاک­های سرریز حوزه آبخیز استان همدان با استفاده از فناوری‌های GIS و زمین‌آمار، مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب‌وخاک، سال 15، شماره 58، صفحه 256-243
  43. خلدبرین‏، ب و ط. اسلام زاده.1380. تغذیه معدنی گیاهان عالی. جلد اول. انتشارات دانشگاه شیراز.
  44. دلاور، م.ا.، و ی، صفری. 1394. منشایابی فلزات سنگین در خاک‌های اطراف شهرک روی زنجان با استفاده از تکنیک­های آماری ، نشریه آب‌وخاک، جلد 29، شماره 3، ص 637-627
  45. دواتی، ل.، و ح.ر.، عظیم‎زاده. 1393. بررسی وضعیت آلودگی ناشی از فلزات سنگین در اطراف کارخانه پتروشیمی و پالایشگاه مجاور پناهگاه حیات وحش تمیثلو، منابع طبیعی ایران، دوره 67، شماره 4، ص 414 -403.
  46. دیانی، م.، نادری، م.، و ج، محمدی. 1389. پهنه‎بندی غلظت سرب، روی و کادمیم در خاک با استفاده از داده‎های ماهواره ETM در جنوب شهرستان اصفهان. نشریه آب‌وخاک، جلد 24، شماره 2، ص: 296-286.
  47. راهدار، م.، وزیریان، ب.، غلامی، م.، و ص، گرشاسبی. 1390. بررسی آلودگی‎های انگلی سبزی‌های خام مصرفی در شهر اهواز. مجله علمی پزشکی، دوره 10، شماره 6، ص 664-657.
  48. رجایی، ق.، جهان تیغ، ع.، حصاری مطلق، س.، و م، حسن‌پور. 1391. بررسی غلظت فلزات سنگین و بلوچستان در سال 1389. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دوره 22، شماره 90صص112-105.
  49. رجایی، م. 1390. بررسی وضعیت آلودگی نیترات و نیتریت در برخی محصولات کشاورزی استان فارس. گزارش سالیانه طرح پژوهشی به شماره 8805-10-55-2. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی. تهران ایران.
  50. رجبی، م، و ب، سوری. 1394. ارزیابی مقادیر فلزات سنگین در ذرات گردوغبار باریده بر شهرهای سنندج، خرم‌آباد، اندیمشک در غرب ایران در سال 92-1391، مجله سلامت و محیط، دوره 8 ، شماره اول، ص 22-11
  51. رستمی، ق، راهنما راد، ج، و ا، نظرپور. 1393. ارزیابی آلودگی فلزات سنگین خاک‌های سطحی شهرک صنعتی شماره 2 اهواز جنوب غربی ایران، نشریه زمین‌شناسی ژئوتکنیک، سال 10، شماره 1، ص 67-57.
  52. رقیمی، م، رمضانی مجاوری، م، و س.م. سید خادمی. 1387. منشأ آلودگی نیترات در آب‌های زیرزمینی شهر گرگان در سال 1384. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، دوره 10، شماره 40، ص 39-34.
  53. زارعی، ح و م.ج. ملکوتی. 1376. بررسی امکان آلودگی سبزی اسفناج به نیترات بر اثر مصرف سطوح کود نیتروژنه اوره . مجله علوم .27-20:(1) کشاورزی و منابع طبیعی.
  54. زرالوندی، ع، راست منش، ف، نائینی تمیم، ف، مختاری، ب و م، ساعد. 1393. بررسی ارزیابی و تعیین منشأ احتمالی هیدروکربن‎های آروماتیک چند حلقه‎ای در گردوغبار خیابان شهر اهواز با نگرش زمین‌شیمی پزشکی، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره 25، شماره اول، ص 137-121.
  55. زمانی، ع، احمدپور مبارکه، ا، پری زنگنه، ع، و س، خسروی. 1396. پهنه‌بندی مقدار فلزات سنگین در خاک‌های سطحی اطراف کارخانه سیمان کردستان. قطعنامه پژوهش در بهداشت محیط، جلد 3، شماره 1، ص 40-55
  56. سازمان حفاظت محیط‌زیست. 1390. پیش‎نویس ضوابط و استاندارد عناصر و آلاینده‎های انواع لجن فاضلاب و چگونگی تخلیه، جمع‎آوری و انتقال آن‌ها.
  57. سبحان اردکانی، س، جمالی، م، و م، معانی جو. 1393. بررسی غلظت آرسنیک، روی، کروم و منگنز در منابع آب زیرزمینی دشت رزن و تهیه نقشه پهنه‌بندی عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی. علوم و فنّاوری محیط‌زیست، دوره شانزدهم، شماره 5 ، تابستان33، ص38 -25.
  58. سبحان اردکانی، س، رزبان، س، و م، معانی جو. 1393. ارزیابی غلظت برخی از فلزات سنگین در منابع آب زیرزمینی دشت قهاوند همدان، ماهنامه دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، سال 18، شماره 6، ص 348-339.
  59. سبحان اردکانی، س، شایسته، ک، افیونی، م، و ن، محبوبی صوفیانی. غلظت نیترات در برخی از فرآورده‌های گیاهی اصفهان. مجله محیط‌شناسی، شماره 7، صفحه 69-76.
  60. سعیدی، م، کرباسی، ع، بیدهندی، ع، و ن، مهردادی. 1385. اثر فعالیت انسانی بر تجمع فلزات سنگین در آب رودخانه تجن در استان مازندران. محیط‌شناسی، سال 38، شماره 3،صص 74-61.
  61. سلگی، ع، و ر، کرامتی. 1394. ارزیابی خطرات بهداشتی ناشی از فلزات سنگین در خاک شهری شهر بجنورد. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، سال94، دوره 7 ، ص 827-813.
  62. سلگی، ع، و س، سلگی. 1394. برسی غلظت فلزات سنگین در خاک اکوسیستم‎های زراعی انگور ملایر، حفاظت زیست‌بوم گیاهان، دوره 3 ، شماره 7 ، ص 111-99
  63. سلیمان‎پور، ح، ظهور، ع، ابراهیم‎زاده، ع، بیرانوند، ل و م، دبیر زاده. 1391. بررسی آلودگی انگلی سبزیجات تازه مصرفی شهر زابل در سال 1390. فصلنامه دستینه، 47-40.
  64. سلیمی، م، بهمنیار، م، قاجار سپانلو، م، و آ، محمدی. 1394. تغییرات سرب و کادمیم خاک و گیاه کلزا در حاشیه جاده ساوه-همدان. نشریه دانش خاک و آب، جلد 25، شماره 2، ص 205-193.
  65. سیستانی، ن، معین‎الدینی، م، خراسانی، ه، حمیدیان، ا، علی طالبی، م، صالح و ر، عظیمی یانچشمه. 1396. آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های مجاور صنایع فولاد کرمان، ارزیابی آلودگی فلزی و درجه آلودگی، مجله سلامت و محیط‌زیست، دوره 10، شماره اول ، ص 86-75
  66. سیلسیپور، م. 1392. بررسی وضعیت نیترات در محصولات عمده سبزی و صیفی دشت ورامین. گزارش نهایی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران.
  67. شاکری، ع، شاکری، ر، و ب، مهرابی. 1394. بررسی عناصر کروم، نیکل، ارسنیک، و کادمیم در آب رسوب و ماهی سد شهید رجایی مازندران، شمال ایران. محیط‌شناسی، دوره 41، شماره یک، ص24-13.
  68. شاه­پسندزاده و همکاران. 1383. اثرات زیست‌محیطی توسعه شهری بر آلودگی نیترات در آب‌های زیرزمینی گستره گرگان. مجله علوم زمین. 14(54): 48 -55.
  69. شایسته‎فر، م، و ع، رضایی. 1392. بررسی رفتار زیست‌محیطی و مطالعه توزیع عناصر سنگین در خاک‌های محدوده معدن مس سرچشمه کرمان. مهندسی معدن، دوره هشتم، شماره هجدهم، ص13-2.
  70. شکری‎راغب ، پ، و س، سبحان‎اردکانی. 1395. بررسی آلودگی رسوب خشک اتمسفری هوای شهر همدان به عناصر کیاست، کروم و منگنز مجله عملی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان، دوره 23 شماره 2 ص 156-149.
  71. شهباز زادگان، س، هاشمی مجد، ک، و ب، شهبازی. 1389. اندازه‌گیری غلظت نیترات در سبزی و میوه‌های عرضه‌شده در شهر اردبیل. مجله علمی-پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، دوره 10، شماره اول، ص 47-38.
  72. شهبازی، ع، سفیانیان، ع، میرغفاری، ن، و م، عین قلایی. بررسی آلودگی فلزات سنگین خاک با استفاده از شاخص‌های فاکتور آلودگی. محیط‌زیست و توسعه، سال3، شماره5، بهار و تابستان، از صفحه38-31.
  73. شهبازی، ع، رضائیان، ع، افراز، ر، و ل، خداکرمی. 1390. بررسی توزیع مکانی فلزات سنگین کادمیم، مس و سرب در خاک و تعیین منشأ این فلزات، مجله کاربرد بخش از دور و GIS در علوم منابع طبیعی، شماره 2 ص 109-97
  74. شهریاری، ط، معاشری، ب، و غ، شریف‎زاده. 1390. غلظت کروم و مس در آب‌های زیرزمینی و شبکه توزیع آب آشامیدنی شهر بیرجند در سال 89-1388. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دوره 18، شماره 1، ص67-62.
  75. صفری، ش، اصغری مقدم، ا، ندیری، ع، و ک، سیاه‌چشم. 1395. منشأ آرسنیک و چگونگی آزادسازی آن در منابع آب زیرزمینی دشت چاردولی استان کردستان. علوم زمین، سال 25، شماره 99، صص270-261.
  76. طاهری، م، اسماعیلی آفتابدری، م، خوش‎زبان، ت، تکاملی، م، و م، عباسی. 1394. غلظت کل و قابل‌جذب فلزات سنگین و ارزیابی شاخص‎های آلودگی در خاک‌های شهرستان زنجان. نشریه آب‌وخاک، جلد 29، شماره 5، ص 1308-1297
  77. طباطبایی، س، ملکوتی، م ، و ا، بای بوردی. 1385. اثر طیف نور و فیلترهای مختلف رنگی بر غلظت نیترات و رشد و نمو کاهو در روش آبکشت. مجله علوم خاک و آب، جلد 20، شماره 1، ص34-26.
  78. عزیزنیا، س. 1395. بررسی میزان آلودگی انگلی سبزی‌های شهرستان ایلام در نیمه اول سال 1395. یک گزارش کوتاه. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دوره 15، 1000-995.
  79. عظیم‎زاده، ب، و ح، خادمی. 1392. تخمین غلظت زمینه برای ارزیابی آلودگی برخی فلزات سنگین در خاک‌های سطحی بخشی از استان مازندران نشریه آب‌وخاک، جلد 27، شماره 3، ص 559-548.
  80. فرشاد، ع. ا. ، ک. ا. ایماندل. 1382. بررسی میزان نیترات و نیتریت در چاه‎های آب واحدهای صنعتی غرب تهران. مجله دانشکده بهداشت و انیستیتو تحقیقات بهداشتی. جلد 1 شماره 2 صفحات 33-44.
  81. فلاح، س، مهدی نیا، س ، حیدریه، م، و ا، عباسی. 1385. بررسی میزان نیتریت و نیترات در منابع آب آشامیدنی شهر سمنان در سال 1381.مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، دوره 15، شماره 60، ص 6-1.
  82. فلاح، س، و ع، تدین. 1388. تأثیر تراکم بوته و مقدار نیتروژن بر عملکرد نیترات و پروتئین ذرت سیلویی. تولید گیاهان زراعی، جلد 2، شماره 1، ص 121-105.
  83. قنواتی، ن، و و، نظرپور. 1395. بررسی آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های کنار جاده‌ای در تقاطع‌های شهر اهواز ژئوشیمی سال 5 شماره 1 ص 54-47
  84. کاشی، ع.ک، و م. غ، باغبانی. 1383. بررسی اثر نیتروژن بر رشد،عملکرد و تجمع نیترات در خیار. مجله علوم کشاورزی، جلد 10، شماره 4، ص 203-224.
  85. کریمیان، ب، لندی، ا، مجتبی، س، و ج، احدیان. 1395. بررسی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و کانی‎شناسی گردوغبار شهر اهواز، تحقیقات آب‌وخاک ایران، دوره 47 شماره1 ص 173-159
  86. کلانتری، ن، سجادی، ز، مکوندی، م و م، کشاورزی. 1390. خصوصیات شیمیایی خاک و آب زیرزمینی دشت آبرفتی عسلویه با تأکید بر آلودگی فلزات سنگین، فصلنامه زمین‎شناسی کاربردی، سال 7، شماره 4 ص 342-333
  87. کلهر، م 1392. بررسی مقدار فلزات سنگین (کادمیم، سرب و نیکل) و نیترات در سبزی‌های استان لرستان. گزارش نهایی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان.
  88. گراوند، م، قاسمی، ح و ن، حافظی مقدس. 1391. ارزیابی ژئوشیمیائی و زیست‌محیطی فلزات سنگین در خاک‌های حاصل از ثبت‎های گرگان، علوم زمین، سال 22، شماره 86، ص 46-35.
  89. لطیف، م، موسوی، س ، افیونی، و س، ولایتی. 1384. بررسی آلودگی نیترات و منشایابی آن در آب‌های زیرزمینی دشت مشهد. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، سال 12، شماره2، ص32-21.
  90. ماجدی، س، شیرزادی، ع، و ب، سوری.1392. .پهنه‌بندی احتمال حضور آرسنیک در برخی خاک‌های آهکی دشت قروه. مجله پژوهش‎های خاک، جلد27، شماره2،  ص237-227.
  91. محمدیان، م، نوری، ج، افشاری، نصیری، ج، و م، نورانی. 1387. بررسی غلظت فلزات سنگین در چاه‌های آب مجاور کارخانه سرب و روی زنجان. مجله سلامت و محیط‌زیست، دوره اول، شماره اول، ص56-51.
  92. مرادی، ق، و ر، میرزایی. 1395. بررسی تغییرات مکانی فلزات سنگین گردوغبار خیابانی شهر کاشان. مجله سلامت و محیط‌زیست، دوره 9، شماره 4، ص 443-456
  93. مریدی، ف، کارگر، س، و ف، راست‎منش. 1391. غلظت فلزات سنگین درخاکهای آلوده‌شده در اثر فعالیت کارخانه ذوب روی در جزیره قشم مجله زمین‎شناسی کاربردی، جلد 91، شماره 6، ص 10-2.
  94. مسافری، م، تقی پور، ح، حسنی، ح، برقعی، م، کمالی کردآباد، و ا، قدیر زاده. 1387. بررسی میزان آرسنیک در منابع آب شرب: یک مطالعه موردی. مجله سلامت و محیط. دوره اول، شماره اول، ص 28-19.
  95. مستشاری، م، و ا، بغوری. 1381. بررسی شدت و گسترش آلودگی خاک‌ها به عناصر سنگین و تعیین مقدار آن‌ها در گیاهان آبیاری شده با فاضلاب. گزارش نهایی 81/365 مورخ 15/7/81 موسسه تحقیقات خاک و آب.
  96. مظلومی، س، اسماعیلی‎ساری، ع، بهرامی‎فر، ن، و م، معین‎الدینی. 1396. ارزیابی میزان حضور فلزات و شبه فلزات در گردوغبار خیابانی غرب و شرق تهران، مجلسه سلامت و محیط‌زیست، دوره 10، شماره 2،ص 281-292
  97. ملاحسینی، ح. 1391. ارزیابی باقیمانده عناصر سنگین (مس، روی، منگنز و کادمیوم) و نیترات در محصولات گوجه‌فرنگی و توت‎فرنگی تحت کشت بدون خاک. گزارش نهایی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان.
  98. ملاحسینی، ح، و ا، بغوری. 1381. بررسی شدت آلودگی و گستردگی آلودگی خاک‌ها به عناصر سنگین و تعیین مقدار آن‌ها در گیاهان آبیاری شده با فاضلاب. گزارش نهایی موسسه تحقیقات خاک و آب.
  99. موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. 1389. خوراک انسان، دام، بیشینه رواداری فلزات سنگین. استاندارد شماره 12968 موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران.
  100. موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. 1392. مرز بیشینه مانده نیترات در محصولات کشاورزی. استاندارد شماره 16596 موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران.
  101. موسوی فضل، س، و ف، فائزنیا. 1387. اثر رژیم‌های مختلف رطوبتی و نیتروژن بر عملکرد و غلظت نیترات در غده‌های سیب‌زمینی، مجله پژوهش‌های خاک، جلد 22، 25-243.
  102. موسوی موید، ف،، چراغی، م، و ب، لرستانی. 1395. بررسی میزان تجمع نیترات و فسفات در پیاز مصرفی بازار شهر همدان. مجله دانشکده علوم پزشکی نیشابور. سال 4، شماره 4، ص 8-1.
  103. موسوی، ا، سفیانیان، ع، میرغفاری، ن، و ل، خداکرمی. 1390. بررسی توزیع مکانی برخی فلزات سنگین در خاک‌های استان همدان. مجله پژوهش‌های خاک (علوم خاک و آب)، جلد 25، شماره 4، ص 323-326.
  104. موسوی، م، پورنیا، م، و ف، امیری. 1392. توزیع فلزات سنگین در خاک‌های کشاورزی اطراف کارخانه سیمان کارون جنوب شرق مسجدسلیمان ژئوشیمی، سال اول، شماره 3، ص 226-215.
  105. میخی، س، و ر، میرزایی. 1396. مقایسه‎ روش‌های درون‎یابی مکانی جهت پهنه‎بندی غلظت فلزات سنگین در خاک سطحی شهرستان آران و بیدگل. علوم و فنّاوری محیط‌زیست، دوره 18، شماره یک، ص 147-133
  106. میرزایی، ر، قربانی، ه، و ن، حافظی مقدس. 1394. الگوی پراکنش برخی از فلزات سنگین در خاک محلی استان گلستان نشریه پژوهش‎های خاک، جلد 29، شماره یک، ص 103-93
  107. نادری زاده، ز، ایوبی، ش، و ح، خادمی. 1395. ارزیابی غلظت و میزان آلودگی فلزات سنگین در گردوغبار اتمسفری مناطق شهری و صنعتی استان بوشهر، محیط‌زیست طبیعی منابع طبیعی ایران، دوره 69، شماره 2، ص 548-531
  108. ناظمی، س، و ا، خسروی. 1389. بررسی وضعیت فلزات سنگین در خاک و آب گیاه و اراضی سبزی‌کاری، فصلنامه دانش و تندرستی، دوره 5، شماره 4، ص 31-26
  109. نبی‎اللهی، ک، حیدری، ا، تومانیان، ن، و غ، ثواقبی. 1392. ارتباط خصوصیات خاک در سطح مختلف ژئومورفیک با تغییرات مکانی آرسنیک خاک. مطالعه موردی منطقه بیجار استان کردستان، مدیریت پایدار خاک، جلد 3، شماره 2، 27-1.
  110. ندیری، ع، اصغری مقدم، ا، صادقی، ف، و ح، آقایی. بررسی انومالی آرسنیک موجود در منابع آب سد سهند. محیط‌شناسی، سال 38، شماره 3، ص 74-61.
  111. نظرپور، ا، تقوایی، ن، و ت، بابایی نژاد. 1396. ارزیابی سطح آلودگی و پتانسیل اکولوژیکی برخی فلزات سنگین در خاک‌های سطحی میدان نفتی اهواز مجله سلامت و محیط‌زیست، دوره 10، شماره 3، ص 400-391
  112. نظری، ی، و ا، عباس نژاد. 1393. تعیین منشأ و پراکندگی آرسنیک در آب‌های زیرزمینی دشت راین (جنوب خاور کرمان) با استفاده از تکنیک‎های آماری، علوم زمین، سال 24، شماره 94، ص 124-117.
  113. هاشمی‎نسب، ک.، ک. شهبازی، ک. بازرگان. 1397. گزارش بررسی غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیم و غلظت روی در گندم تولیدی کشور، موسسه تحقیقات خاک و آب، نشریه شماره 54225.
  114. همایونی، م، و ن، خلجی. 1385. بررسی آلودگی انگلی سبزی‌های خام مصرفی شهر تهران در سال 1383. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، سال 4، شماره 4،1053-1056.
  115. یافته‎های تحقیقاتی بررسی وضعیت فلزات سنگین و نیترات در اراضی کشاورزی و برخی محصولات در استان زنجان. 1393. گزارش نهایی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان.
  116. یزدان‎دوست همدانی، م. 1382. مطالعه تأثیر مصرف نیتروژن بر عملکرد اجزا عملکرد و تجمع نیترات در ارقام سیب‌زمینی. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 34، شماره 4، ص 985-977.
  117. یوسفی، ذ، و ا، ناییج. 1386. بررسی و تعیین میزان نیترات منابع آب آشامیدنی روستایی آمل. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دوره 17، شماره 61، 165-161.
  118. Afzali, S.F. and Elahi, Rezvan. 2014. Measuring nitrate and nitrite concentrations in vegetables, fruits in Shiraz.Journal of Applied Sciences and Environmental Management, 18(3), pp.451-457.
  119. 2003. Dietary reference intakes: Applications in dietary planning. Subcommittee oninterpretation and uses of dietary reference intakes and the standing committee on the scientificevaluation of dietary reference intakes. Institute of Medicine of the National Academies, the National Academies Press, Washington D.C. p 248.
  120. Azimi, S., Cambier, P., Lecuyer, I. and Thevenot, D. 2004. Heavy metal determination in atmospheric deposition and other fluxes in northern France agrosystems.Water, air, and soil pollution, 157(1-4), pp.295-313.
  121. Borojerdnia M. Ansari Alemzade n. Sedighie Dehkordi F. 2007. Effect of cultivars, harvesting time and level of nitrogen fertilizer on nitrate and nitrite content, yield in Romaine lettuce. Asian J. Plant Sci. 6(3):550-3.
  122. Brevik, E. C. & Burgess, L. C. 2014. The Influence of Soils on Human Health. Nature Education Knowledge5(12):1
  123. Cataldo, D. A., M. Haroon, L. E. Schrader and V. L. Youngs. 1975. Rapid colorimetric determination of nitrate in plant tissues by nitration of salicylic acid. Commun. Soil Sci. and Plant Anal. 6(1): 71- 80.
  124. Chimuka, L., Manungufala, T.E. and Martín-Gil, J. 2009. Sources, bioavailability and fate of heavy metals and organic contaminants in compost manure.Dynamic Soil, Dynamic Plant, 3(Special Issue 1), pp.32-38.
  125. 2006. Commision Regulation (EC) No 1881-2006-"Setting maximum levels for criteria contaminations in foodstuffs
  126. European Food Safety Authority (EFSA). 2008. Nitrate in vegetables‐Scientific Opinion of the Panel on Contaminants in the Food chain. EFSA Journal, 6(6), p.689.
  127. FAO, IFAD. And L. 2013.The state of food insecurity in the world, the Multiple Dimensions of Food Security.FAO. Rome.
  128. WHO. 2009. The Codex Alimentarius commission food hygiene, Basic texts, the ed. FAO and WHO.
  129. Gholami, A., Keley, K. and Alavi, S.A. 2013. A study of nitrate contamination in soil and vegetables in dezful. International Journal of Scientific Research in Knowledge (IJSRK), 1(5), pp. 93-99.
  130. Heaton J.C. and K. Jones.2008. Microbial contamination of fruit and vegetables and the behaviour of enteropathogens in the phyllosphere: a review. Journal of Applied Microbiology, 104, 613–626.
  131. Keshavarz, M. and Mazloomi S. M. and S. Babasafari. 2015. The Effect of Home Cooking Method and Refrigeration Processes on the Level of Nitrate and Nitrite in Spinach. J Health Sci Surveillance Sys; 3(3):88-93.
  132. Misral, I. A. 2004. Soil Pollution Origin, monitoring and remediation. Springer.
  133. Nowrouz, P., Taghipour, H., Dastgiri, S., Bafandeh, Y. and Hashemimajd, K., 2012. Nitrate determination of vegetables in Varzeghan City, North-western Iran.Health promotion perspectives, 2(2), 244-260.
  134. Pavlou GC, Ehaliotis C. 2007. Effect of organic and inorganic fertilizers applied during successive crop season on growth and nitrite accumulation in lettuce. Scientia. Horticulturae, 111(4):319-325.
  135. Pietro Santamaria.2006. Nitrate in vegetables: toxicity, content, intakeand EC regulation, Journal of the Science of Food and Agriculture, 86:10–17
  136. Pirsaheb, M., Ahmadian, M., Reshadat, S. and Poormohammadi, A., 2014. The Measurement of Nitrite and Nitrate Contents of Tomato from the Vast Plain of Kermanshah State of Iran.International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 7(15), p.1553-1559.
  137. Prasad S, Chetty AA. 2009. Flow injection analysis of nitrate-N determination in root vegetables: Study of the effects of cooking. Food Chemistry, 110:561-565
  138. Rahmani HR. 2006. Investigation of nitrate pollution in the soil, water and plants in some agricultural fields in Baraan (Esfehan Prevalence). Env. Sci., (11): 23-34. [In Persian].
  139. Rautengarten, A.M., Schnoor, J.L., Anderberg, S., Olendrzynski, K. and Stigliani, W.M., 1995. Soil sensitivity due to acid and heavy metal deposition in East Central Europe.Water, air, and soil pollution, 85(2), pp.737-742.
  140. Renseigné, N. Umar, S. and M. Iqbal. 2007. Nitrate accumulation in plants, factors affecting the process, and human health implications. A review. Agronomy for Sustainable Development, 27 (1), pp.45-57.
  141. Rezaei, M., Fani, A., Moini, A.L., Mirzajani, P., Malekirad, A.A. and Rafiei, M., 2014. Determining nitrate and nitrite content in beverages, fruits, vegetables, and stews marketed in Arak, Iran.Health Promotion Perspectives, Vol. 2, No. 2, 244-250.
  142. Saeedifar, F., Ziarati, P. and Ramezan, Y., 2014. Nitrate and Heavy Metal Contents in Eggplant (Solanum melongena) cultivated in the farmlands in the south of Tehran-Iran.International Journal of Farming and Allied Sciences, 3(1), pp.60-65.
  143. Savci, S., 2012. An agricultural pollutant: chemical fertilizer. International Journal of Environmental Science and Development, 3(1), p.73.
  144. 1995. Opinion on nitrate and nitrite, expressed on 22 September 1995 (Annex 4 to Document III/5611/95), European Commission (Eds.), Brussels, p. 34.
  145. Shahlaei, A., Ansari, N.A. and Dehkordie, F.S., 2007. Evaluation of nitrate and nitrite content of Iran Southern (Ahwaz) vegetables during winter and spring of 2006.Asian J. Plant Sci, 6(1), pp.97-12.
  146. Shokrzadeh, M., Shokravie, M., Ebadi, A.G., Babaee, Z. and Tarighati, A. 2007. The measurement of nitrate and nitrite content in leek and spinach sampled from central cities of Mazandaran State of Iran.World Applied Sciences Journal, 2(2), pp.121-124.
  147. Speijers G.J.A. 1996. Nitrate, in: World Health Organization (Eds.), Toxicological evaluation of certain food additives and contaminantsin food, Food Additive Series 35, Geneva, pp. 325–360.
  148. Tabatabaee J, nazari-e- Deljo MJ, Rostami R, Azarmi F, Fazilat F, Pahnaei S et al. 2005. Nitrate concentration evaluation of leafy, fruit bearing and tuberous vegetables in Tabriz. Proceeding of 4th Conference of Farming Sciences, Ferdowsi University of Mashhad.
  149. Van der Boon. J., J.W. Steenhuizen, and E. steingrover. 1988. Effect of EC, and Cl and NH4 conncentration of nutrient solution on nitrate accumulation in lettuce. Acta.Hort.222: 35-42.
  150. Warrington, G. E., and E. O.Skogley.1997. Bioavailability and the soil solution. Warrington ECological Systems Analysis (WECSA), Saint Ignatius, MT.
  151. Wiera, S., C.Zotnowski and, K. Przekwas. 2007. Effects of various fertilization systems on the dynamics of nitrate concentration in potato tubers after harvest and during storage. Polish Journal of natural Sciences, Vol 22(1): 15-22.
  152. Ziarati, P. and Arbabi-Bidgoli, S. 2014. Investigation of cooking method on nitrate and nitrite contents in crops and vegetables and assess the associated health risk. Intern. Journ. Of Plant, Anim. and Envir. Sc, 4(2), pp.46-52.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 4,786
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,568


counter
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب