2، دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی پردیس بین‌الملل دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
3استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
چکیده
پژوهشگران سرمایه اجتماعی را مولفه مهم توسعه اقتصادی وعامل کلیدی توسعه پایدار روستایی قلمداد کرده و آموزش را عامل ایجاد وتقویت آن می دانند. این تحقیق نیز با هدف تحلیل تاثیر آموزش های ترویجی بر سرمایه اجتماعی کشاورزان درخراسان رضوی با استفاده از معادلات رگرسیون به ظاهر نامرتبط (SURE)انجام شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه بوده که ضرایب محاسبه شده نشاندهنده پایایی بالای آن است. جامعه آماری این مطالعه شامل کلیه کشاورزان استان بود که به دلیل گستردگی و پراکنش روستاها ، از نمونه‌گیری خوشه‌ای دو مرحله‌ای بهره گرفته شدو حجم نمونه مورد نیاز ، تعداد 384 تن برآورد شد. نتایج نشان داد مولفه های چهارگانه سرمایه اجتماعی از شرایط متفاوتی برخوردارند و وضعیت کلی متغیر سرمایه اجتماعی با میانگین 61/0 نشان می دهد سرمایه اجتماعی کشاورزان استان کمی بالاتر از متوسط بوده واز شرایط مطلوبی برخوردار نیست .قوچان دارای رتبه اول وخوشاب دارای رتبه دوم بوده است. تحلیل داده ها نشان داد از متغیرهای مستقل 11 گانه مورد بررسی ، سه متغیر سطح سواد، عضویت در تعاونی و وضعیت مالکیت هیچ اثر معنی دار آماری ندارد و سایر متغیرهای نیز هرکدام برچندین مولفه سرمایه اجتماعی دارای تاثیر مثبت یا منفی معنادار از لحاظ آماری می باشد. متغیر شرکت در دوره آموزشی به غیر از مولفه انسجام اجتماعی بر سایر مولفه ها ومتغیر سرمایه اجتماعی تاثیر مثبت ومعنادار آماری داشته که این امر نشانگر اهمیت و نقش کلیدی آموزش های ترویجی در بهبود سرمایه اجتماعی کشاورزان می باشد.
Factors affecting the social capital of farmers in Khorasan Razavi and the role of extension education in it
نویسندگان [English]
mohammad ghorbani1؛ hosein Rohani2؛ mohammad reza kohansal3
1Professor, Department of Agricultural Economics, Ferdowsi University of Mashhad,Iran
21. Ph.D student in Agricultural Economics, International Campus, Ferdowsi University of Mashhad,Iran
3Professor, Department of Agricultural Economics, Ferdowsi University of Mashhad,Iran
چکیده [English]
Researchers consider social capital as an important component of economic development and a key factor in sustainable rural development, and consider education as a factor in creating and strengthening it too. The aim of this study was to analyze the effect of extension education on farmers' social capital in Khorasan Razavi using seemingly unrelated regression equations. The research tool was a questionnaire that the calculated coefficients indicate its high reliability. The statistical population of this study includes all farmers in the province. Due to the size and dispersion of villages, we used two-stage cluster sampling and the required sample size estimated at 384 people. The results showed that the four components of social capital have different conditions and also the general variable of social capital with an average of 0.61 is slightly higher than the average and therefore does not have favorable conditions. Quchan has the first rank and Khoshab has the second rank. Statistical analysis of the data showed that among the 11 independent variables, education variables, cooperative member and ownership status did not have a significant effect on social capital, but other independent variables showed a significant positive or negative effect on social capital. The variable of participation in the training course (except for the component of social cohesion) had a positive and significant effect on other components and also on the variable of social capital, which indicates the importance and key role of extension training in improving the social capital of farmers.
کلیدواژه‌ها [English]
social capital, extension education, Participation, Trust
مراجع
ازکیا، م. غفاری، غ. توسعه روستایی با تأکید بر جامعه روستایی ایران. نشرنی.تهران.
احدنژاد روشنی، م. یاری قلی، و. اوجاقلو، ر.1393. نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار محلی(مورد مطالعه: محله نارمک تهران) . مطالعات جامعه شناختی شهری. سال چهارم. شماره12: 25-50.
اکبریان رونیزی، س ر. رضاعلی، م و چهارراهی، ذ .1396. تحلیل وضعیت سرمایه اجتماعی شهری )مطالعه
موردی: شهر استهبان، استان فارس(. مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی. دورهدوازدهم.شماره 2 )پیاپی 3۹ (.ص 375-389.
آقامیرزایی محلی ، ط. آقاتبار رودباری، ج. رحیم پورکامی، ب. صالحی عمران، ا .97 13. بررسی عوامل موثربر سرمایه اجتماعی دانشجویان: گامی به سوی توسعه اجتماعی. نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. دوره 11 . شماره 3.صص65-72.
بخشی، م ر. پیرداده بیرانوندک. فلکی، م.1396. بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با رفتارهای محیط زیستی دانشجویان دانشگاه بیرجند. مدیریت سرمایه اجتماعی. دوره 4. شمار(3): 451-473.
پاکسرشت، س .1393.ملاحظات وراهبردهای ارتقای سرمایه اجتماعی. راهبرد فرهنگ .شماره(25):104-71.
پاتنام، ر.1380. دموکراسی وسنت های مدنی. ترجمه محمد تقی دلفروز. دفتر مطالعات وتحقیقات سیاسی کشور.تهران.
پاکروان، م ر. مهرابی بشرآبادی، ح. گیلانپور، ا. 1389. بررسی عوامل موثر بر عرضه و تقاضای صادرات محصولات کشاورزی ایران. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی. شماره (24): 478-471.
توکلی، ع. پوربهروزان، ع. محمدیانی، د.1395. اعتماد رکن اصلی سرمایه اجتماعی: طراحی الگویی مبتنی برتعالیم اسلامی(مورد مطالعه: کتاب شریف میزان الحکمه). مدبریت سرمایه اجتماعی. دوره3. شماره(4): 501-519.
جوان پور، م ع . گرجی دوز، س. سبحانی، ع .1396. تحلیلی بر سرمایه اجتماعی در سازمان. فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری. دوره 3. شماره (4):125-108.
حسن زاده ثمرین، ت. حسن زاده، م ص. قلی زاده بی بالایی، ت.1393. بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر یادگیری سازمانی(مورد مطالعه:اداره کل ورزش وجوانان استان گیلان).مدبریت سرمایه اجتماعی. دوره1.شماره(1):101-118.
حق گویان، ز. سیدجوادین، ر. مشایخی، م. منتظری، ع.1393. بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی در سازمان امور مالیاتی قم( چارچوبی برگرفته از نامه 53 نهج البلاغه).مدبریت سرمایه اجتماعی. دوره1. شماره(1): 21-42.
حمزه کلکناری، ه. قربانی، م. شاهنوشی، ن. وریدی، م.1397. تعیین کننده های نظام های انگیزشی پذیرش سیستم HACCP مطالعه موردی: صنایع غذایی استان خراسان رضوی. اقتصاد کشاورزی وتوسعه. سال 26 . شماره (104): 23-45.
حمیدی زاده، ع.1397. واکاوی افول سرمایه اجتماعی در ایران. مدیریت سرمایه اجتماعی. دوره5. شماره(1): 91-109.
حیدری، ح. زرافشانی، ک. مرادی، خ .1394. مدل کیفی کنش سرمایه اجتماعی با فرایند توسعه روستایی. مورد روستای فارسینج در استان کرمانشاه. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. سال چهارم. پیاپی 146.شماره (1):146-131.
خوشرو، م .1398. شناسایی پیامدها و عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی.دومین همایش ملی سرمایه اجتماعی وتوسعه پایدار.پردیس فارابی دانشگاه تهران .
رستمی، ف . علی آبادی، و. بقایی، س. 1392. نقش عضویت در تشکل های روستایی بر سطح سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی زنان روستایی. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. سال دوم. پیاپی 4. شماره(2): 1-14.
رسولزاده، ب. رستگارپور، ح. سرمدی، م ر. فرج ا للهی، م. 1392 بررسی نقش نظام آموزش از دور در ایجاد سرمایه اجتماعی و ارائه الگوی مناسب جهت ارتقاء آن در آموزش عالی کشور . دو فصلنامه مطالعات برنامه ریزی آموزشی. سال دوم. شماره سوم.
زارع، ا. همایون فر، م. رزمی، م. 1394. ارزیابی شهرستانهای استان خراسان رضوی بر اساس شاخصهای توسعه پایدار. مجله اقتصاد و توسعه منطقه ای. سال بیست و دوم. دوره جدید. شمارة (10): 190-162.
زارعی متین، ح. ملایی، م.1393. بررسی وضعیت مولفه های سرمایه اجتماعی در سازمان های اجرایی استان قم .مدبریت سرمایه اجتماعی. دوره1. شماره(1): 119-137.
زکی، م ع. بررسی سرمایه اجتماعی زنان و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (مورد دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور اصفهان. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده. سال نهم. شماره(30): 53-58.
ذاکر صالحی، غ ر.1387. پارادوکس سرمایه اجتماعی تحصیل کردگان ایرانی: بررسی رابطه آموز عالی وسرمایه اجتماعی در ایران. فصلنامه آموزش مهندسی در ایران.سال دهم شماره(40):25-51 .
سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی .1398. سیمای کشاورزی خراسان رضوی.
سید نورایی، م ر. سجادی، م . فروزان، ف. جهانگرد، ف.1394. بررسی نقش اموزش در ایجاد سرمایه اجتماعی در ایران(1360-1390) . پژوهش های رشد وتوسعه اقتصادی. سال پنجم. شماره (20): 31-44 .
شفیعا، م ع . شفیعا، س. 1391. بررسی رابطه توسعه پایدار اجتماعی وسرمایه اجتماعی. نمونه: ساکنان محله غیر رسمی شمیران نو. جامعه شناسی کاربردی. سال 23. شماره پیاپی46. شماره(2): 139-164.
طیب نیا،ع. سوری، ع. میرزا بابایی، م.1398.تاثیر آموزش بر سرمایه اجتماعی. پؤوهش ها وسیاست های اقتصادی. سال بیست وهفتم. شماره( 91) : 261-288.
علی بیگی، ا. علی آبادی، و. گراوندی، ش .1391. مدل ساختاری مولفه های سرمایه اجتماعی موثر بر میزان ریسک پذیری روستاییان: مطالعه موردی کلزاکاران شهرستان کنگاور. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی.سال یکم. شماره (1):111-101.
عموبیگی، ع ر. حیاتی ، د.1393. سازه های موثر بر سرمایه اجتماعی درون گروهی(کطالعه موردی:تعاونی های طرح مدیریت جامع منابع طبیعی وآبخیزداری استان فارس). علوم ومهندسی آبخیزداری ایران. سال هشتم.شماره(24): 47-56.
غریبی، ح. قلی زاده، ز. غریبی، ج.1389. پیش بینی سرمایه اجتماعی دانشجویان بر اساس متغیرهای زمینه ای. فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی. سال دوم. شمار(2): 135-154.
فوکویاما، ف.1379.پایان نظم (پایان سرمایهی اجتماعی و حفظ آن) ترجمه غلامعباس توسلی. جامعه ایرانیان. تهران.
قایضی، ح .1398.سرمایه اجتماعی ورابطه آن با توسعه پایدار. مجموعه مقالات دومین همایش ملی سرمایه اجتماعی وتوسعه پایدار . پردیس فارابی دانشگاه تهران. قم.
قادری، ا. تقوی، ن. بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با کیفیت زندگی شهروندان شهرسقز. مطالعات جامعه شناسی .سال پنجم. شماره(19): 111-126.
قربانی، س. خضری، ت. احمدیان، و. 1396. بررسی رابطه نقدشوندگی، کیفیت افشا و ارزش شرکت بر اساس سیستم معادلات همزمان. تحقیقات حسابداری و حسابرسی. شماره (35): 128-107.
کسایی، ع . منتی، ر . منتی،و . شجاع، م. میر بلوچ، ع. بررسی عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی وارتباط آن با کیفیت زندگی در سالمندان شهر ایلام. مجله علمی علوم پزشکی صدرا. دوره2. شماره(3):235-244.
کلمن، ج.1990. بنیادهای نظریه اجتماعی. ترجمه منوچهر صبوری. نشر نی. تهران .
محمدزاده، پ. ممی پور، س. فشاری، م. 1389. کاربرد نرم افزار Stata در اقتصاد سنجی.انتشارات نور علم. تهران.
محمدی، م ع. شعبانعلی فمی، ح. کلانتری، خ. رستمی، ح .1389. تعیین شاخص های مناسب اندازه گیری سرمایه اجتماعی در رتبه بندی دانشکده های کشاورزی. رفاه اجتماعی. سال دهم. شماره(37):351-382.
موسوی، م. 1385. مشارکت اجتماعی یکی از مولفه های سرمایه اجتماعی. فصلنامه رفاه اجتماعی. سال ششم. شماره(23): 67-92.
میرزایی ، خ. سپه پناه ، م. موحدی، ر.عوامل مؤثر بر سرمایة اجتماعی زنان،در نظام های چندکشتی و رعیتی .مدیریت سرمایة اجتماعی. دورة 4. شمارة(1):95-114.
ناطق پور، م ج. فیروزآبادی، ا.1385. شکل گیری سرمایه اجتماعی و فراتحلیل عوامل مؤثر برآن. نامة علوم اجتماعی. شماره (28):160-190.
نجاتیان، ش.1390. تاثیر سرمایه اجتماعی در تعاونی های کشاورزی و شناسایی عوامل موثر بر شکلگیری آن در شهرستان زنجان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه زنجان.
نوری پور، م. نوری، م .1391. تحلیل نقش سرمایه اجتماعی در مشارکت آب بران شبکه آبیاری وزه کشی:مورد دشت لیشتر. مجله علوم ترویج وآموزش کشاورزی ایران. جلد8،شماره(1).
واحد سرکارآباد، ذ. بررسی تطبیقی سرمایه اجتماعی بین دو مرکز استان آذربایجان شرقی)تبریز ( وآذربایجان غربی (ارومیه) با استفاده ازداده های طرح سنجش سرمایه اجتماعی بین سالهای 85 و86. پایان نامه جهت اخذ درجه ی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
یزدانی، ح ر. جادران،ف. فرجود،ز. 1398. بررسی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار از طریق اثر گذاری بر عوامل موثر آن. مجموعه مقالات دومین همایش ملی سرمایه اجتماعی وتوسعه پایدار . پردیس فارابی دانشگاه تهران. قم.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 388
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 287
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب
