| تعداد نشریات | 283 |
| تعداد نشریات سازمان | 81 |
| تعداد شماره‌ها | 2,766 |
| تعداد مقالات | 31,497 |
| تعداد مشاهده مقاله | 39,694,047 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,250,588 |
اکوسیستم‌های ماندابی، کران‌رودها و ضرورت تمرکز روی مطالعه و پژوهش آنها | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 2، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 40، مرداد و شهریور 1402، صفحه 3-4 اصل مقاله (113.95 K) | ||
| نوع مقاله: سخن روز | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2023.129563 | ||
| نویسنده | ||
| عادل جلیلی* | ||
| استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| حریم رودخانه یا کران‌رود از اکوسیستم‌های ماندابی است که با توجه به کمیت و کیفیت آب، شرایط اقلیمی، میزان و نوع دخالت انسان دارای ظرفیت تنوع زیستی و چرخه‌های حیات منحصر‌به‌فرد است. ارزش این نوع اکوسیستم در ایران، که در کمربند خشک کره زمین قرار دارد، بسیار بالاست. عبور یک رودخانه از یک بیابان خشک، نه‌تنها بستر حیات‌بخشی برای تنوع زیستی وابسته به خود را ایجاد می‌کند، زمینه حمایت از حیات اطراف خود را نیز فراهم می‌کند، به همین دلیل است که رودخانه در روند تکامل سکونتگاهی انسان، بستر شکل‌گیری تمدن محسوب می‌شود. با وجود داشتن جایگاه تمدن‌سازی از یک طرف و بودن بستر برای جریان حیات از طرف دیگر، این اکوسیستم در ایران، یا نادیده گرفته شده، یا خوب درک نمی‌شود. ما عملکرد خوبی در مدیریت محیط های طبیعی خود نداریم، اما، در حفظ و نگهداری رودخانه‌ها در مقایسه با سایر اکوسیستم‌ها، به مراتب بدتر عمل کرده‌ایم و این ناشی از نبود شناخت، یا دانش ناکافی ما از این نوع اکوسیستم‌هاست، بنابراین، در چهارچوب برنامه‌های حفاظتی و احیای سازمان منابع طبیعی کشور، اثری از نام اکوسیستم رودخانه نیست. با توجه به اینکه عرصه رودخانه‌ها در حیطه مدیریت آب و در اختیار وزارت نیرو است، تمرکز صرف روی استحصال آب و داشتن نگاه صرف مهندسی، مکانیکی و سازه‌ای در هیدرولوژیست‌های فعال در این بخش چه در سازمان‌های اجرایی و چه در مراکز علمی، پژوهشی و آموزشی مزید بر علت است. این در حالی است که در میان رویشگاه‌های ماندابی، اکوسیستم کران‌رودها یکی از پیچیده‌ترین‌هاست که به شناخت عمیق نیاز دارد. با توجه به تنوع اقلیمی، زمین‌شناسی، توپوگرافی، جغرافیایی گیاهی و شدت و نوع مدیریت انسانی در ایران، رودخانه‌ها از ظرفیت تنوع‌زیستی متفاوتی برخوردار هستند. در مقیاس اکوسیستمی، شناخت این سیستم حیاتی ضروری است. تهیه نقشه پوشش گیاهی و پایش آنها در این رابطه، شناخت ساختاری پوشش گیاهی، مطالعه تنوع زیستی، شامل تنوع گونه‌های گیاهی، ماهی‌ها، دوزیستان، خزندگان، پرندگان، پستانداران، حشرات، میکروارگانیسم‌ها و دینامیزم آنها در ارتباط با پدیده تغییر اقلیم، خشک‌سالی، تحولات سیستم طبیعی هیدرولوژیکی و مدیریت انسان به‌ویژه مدیریت آب از‌جمله مطالعات و پژوهش‌های پایه‌ای در رابطه با این موضوع است. ضروری است متکی بر اطلاعات پایه‌ای، ضمن تحلیل عملکرد، رویکرد و نگرش حاکم بر گذشته مدیریتی آنها، رویکرد مدیریتی پایدار و سازگار با محیط طبیعی و با تکیه بر مدیریت اکوسیستمی، برنامه حفاظت، احیا و توسعه این نوع از اکوسیستم‌های ماندابی ارائه شود. | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Marsh Ecosystems, river banks, and the need to focus on their study and research | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Adel Jalili | ||
| Professor, research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 107 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 142 |
||