| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,081 |
| تعداد مقالات | 34,377 |
| تعداد مشاهده مقاله | 47,992,532 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,919,858 |
تجمع فلزات سنگین در ریشه و اندام هوایی ذرت علوفه‌ای رشد یافته در خاکهای تیمارشده با لجن فاضلاب | ||
| پژوهش های خاک | ||
| مقاله 4، دوره 37، شماره 3، آذر 1402، صفحه 243-257 اصل مقاله (1.5 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijsr.2023.363098.718 | ||
| نویسندگان | ||
| یوسف رضا باقری* 1؛ احمد گلچین2؛ حامد رضایی3؛ لیلا اسماعیل نژاد4 | ||
| 1دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان | ||
| 2استاد دانشکده کشاورزی زنجان | ||
| 3دانشیارپژوهشی ،مؤسسه تحقیقات خاک وآب | ||
| 4استادیار پژوهشی ، مؤسسه تحقیقات خاک وآب | ||
| چکیده | ||
| برای کاربرد لجن در کشاورزی، شناخت اثرات آن بر وضعیت و انتقال فلزات سنگین به گیاه ضروری است. بدین منظور آزمایشی گلخانهای به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1400 در گلخانه موسسه تحقیقات خاک و آب در کرج برای بررسی تجمع فلزات سنگین در ذرت علوفه‌ای (به‌عنوان گیاه شاخص) رشد یافته در خاک تیمار شده با سطوح مختلف لجن انجام شد. خاک انتخابی با چهار سطح مختلف لجن فاضلاب شهری بهمیزان 0% ، 5/%، 2% و 4% و با سه تکرار تیمار شد. نتایج نشان داد کلیه تیمارهای مصرف لجن نسبت به تیمار شاهد باعث افزایش عملکرد تر و خشک گردید(P<0.05). بیشترین عملکرد تر اندام هوایی با میانگین 214/9 گرم در گلدان (افزایش 300%) از 4% لجن نسبت به شاهد حاصل گردید که این تیمار در مقایسه با سایر سطوح مصرف لجن نیز اختلاف معنیدار داشت (p<0.05). مصرف سه سطح لجن در مقایسه با همدیگر تأثیر معنیداری بر عملکرد خشک نداشت. مصرف لجن فاضلاب باعث افزایش معنادار غلظت عناصر سرب، نیکل و مس در اندام هوایی ذرت شد. مقدار فاکتور انتقال (TF) در همه تیمارها بدین‌صورت بود: Cd>Cu>Pb>Ni>As>Cr>Co که بیشترین میانگین مقدار فاکتور انتقال مربوط به عنصر کادمیم و پس از آن مس و سرب بود. مصرف لجن فاضلاب نسبت به تیمار شاهد باعث تغییرات معنیداری در فاکتور انتقال عناصر کادمیم، نیکل، آرسنیک، مس و سرب گردید؛ اما این تغییرات برای فلزات کروم و کبالت معنیدار نبود (p<0.05). میانگین مقدار فاکتور تغلیظ زیستی ریشه (BCFroot) در همه تیمارها دارای این روند بود: Cd>Cu>Pb>Ni>As>Co>Cr. این روند در مورد فاکتور تغلیظ زیستی اندام هوایی (BCFshoot) به این صورت بود: Cd>Pb>Cu>Ni>As>Cr>Co. فاکتور تغلیظ زیستی کادمیم برای ریشه و اندام هوایی و همچنین فاکتور انتقال آن نسبت به سایر فلزات سنگین بیشتر بود. درمجموع غلظت اندازه‌گیری شده برای کادمیم، سرب و آرسنیک در بالاترین مقادیر در اندام هوایی گیاه به ترتیب، 0/17، 1/94، 0/74میلیگرم در کیلوگرم بودند، درحالی‌که مقادیر مجاز استاندارد بیشینه رواداری این فلزات سنگین در خوراک دام[1] برای مواد اولیه خوراک دام از منابع گیاهی بهترتیب 1، 30 و 2 میلیگرم در کیلوگرم است. بنابراین افزایش غلظت در اندام‌های هوایی در حدی نبود که سبب افزایش غلظت عناصر موردنظر بالاتر از حدود مجاز در استاندارد ملی ایران باشد؛ اما بایستی دقت نمود که نتایج این بررسی صرفاً مربوط به‌یکبار مصرف یک نمونه لجن بود، درحالی‌که کیفیت و محتویات لجن متنوع است. با توجه به کمبود مواد آلی و فسفر در خاکهای کشاورزی کشور، کاربرد لجن فاضلاب تصفیه شده با توجه به بالا بودن درصد کربن آلی و فسفر آن قابل توجه است؛ اما بهدلیل تغییرات کیفیت لجن و استفاده متعدد آن در اراضی تحت کشت، پیشنهاد می‌گردد تا مطالعات تکمیلی انجام پذیرد تا بر اساس آن امکان توصیه زراعی فراهم گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محصول سالم؛ فاضلاب تصفیه شده؛ آلودگی خاک؛ افزایش مواد آلی خاک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Heavy Metals Accumulation in Root and Shoot of Forage Corn Grown in a Soil Treated with Sewage Sludge | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Yousef Reza Bagheri1؛ Ahmad Golchin2؛ hamed rezaei3؛ leila esmaeelnejad4 | ||
| 1Ph.D candidate, Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Zanjan University | ||
| 2Zanjan University | ||
| چکیده [English] | ||
| To apply sludge in agriculture, knowing its effects and transfer of heavy metals to plant is vital. For this purpose, a greenhouse experiment was conducted in the form of randomized complete block design in 2021, in the greenhouse of Soil and Water Research Institute in Karaj, Iran, to investigate the accumulation of heavy metals in forage corn grown in soil treated with different levels of sludge. The selected soil was treated with 4 different levels of urban sewage sludge at the rate of 0%, 0.5%, 2%, and 4%, with 3 replications. The results showed that, compared to the control treatment, all treatments using sludge increased wet and dry yield (P<0.05). The highest yield of shoot with an average of 214.9 gr per pot (300% increase) was obtained from the use of 4% sludge, and this treatment had a significant difference compared to the other levels of sludge (p<0.05). Compared to each other, sludge treatments did not have a significant effect on dry yield. Use of sewage sludge caused a significant increase in the concentration of Pb, Ni and Cu elements in the shoot of corn. The value of the transfer factor (TF) among the studied elements in all treatments was as follows: Cd>Cu>Pb>Ni>As>Cr>Co, where the highest average value of the TF was related to the Cd, followed by copper and Pb. Sewage sludge caused significant changes in the TF of Cd, Ni, As, Cu and Pb compared to the control. However, these changes were not significant for Cr and Co (p<0.05). The average value of root BCFroot had the following trend: Cd>Cu>Pb>Ni>As>Co>Cr. The trend for BCFshoot was as follows: Cd>Pb>Cu>Ni>As>Cr>Co. Among the investigated heavy metals, the BCF of Cd for roots and shoots, as well as its transfer factor, was higher than other heavy metals. In general, the highest concentrations for Cd, Pb and As in the shoot of the corn were 0.17, 1.94, and 0.74 mg/kg, respectively, while the permissible values of the maximum standard tolerance in livestock feed for animals raw materials from plant sources are 1, 30, and 2 mg/kg, respectively. Therefore, the increase in the concentration in the shoots was not more than the permissible limits in the national standard of Iran. However, it should be noted that the results of this investigation were only related to one-time use of the sludge sample, while the quality and contents of sludge have many variations. Considering deficiency of organic matter and phosphorus in the country's agricultural soils, the use of treated sewage sludge should be considered due to its high percentage of organic carbon and phosphorus. However, due to the changes in the quality of sludge and its multiple uses in cultivated lands, it is suggested that additional studies be conducted for different sludge in order to provide a specific agronomic recommendation based on that. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Healthy crop, Wastewater treatment, Soil pollution, Increasing soil organic matter | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 619 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 395 |
||