| تعداد نشریات | 285 |
| تعداد نشریات سازمان | 83 |
| تعداد شماره‌ها | 2,821 |
| تعداد مقالات | 31,996 |
| تعداد مشاهده مقاله | 40,652,599 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,964,646 |
ارزیابی نقش خصوصیات بارش و آتش‌سوزی تجویزی بر میزان رواناب و آبشویی عناصر مغذی خاک در پارک جنگلی چغاسبز، ایلام | ||
| پژوهش های آبخیزداری | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 اسفند 1402 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/wmrj.2024.364885.1575 | ||
| نویسندگان | ||
| طاهره ارغند1؛ نورالدین رستمی* 2؛ مهدی حیدری3؛ مرتضی قیصوری4 | ||
| 1دانشجوی کارشناس ارشد مدیریت و کنترل بیابان، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایران | ||
| 2گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایران | ||
| 3دانشیار گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایران | ||
| 4دکتری علوم و مهندسی آّبخیز، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مقدمه و هدف خاک به‌عنوان یکی از اجزای مهم زمین، دارای عملکردها و خدمات متعدد اکوسیستمی است که برای حیات پایدار در کره زمین ضروری است. ازبین‌رفتن خاک سطح زمین بر اثر فرسایش، تقریباً در سراسر جهان اتفاق می‌‌افتد و توان تولیدی خاک بوم‌سازگان‌های طبیعی ازجمله جنگل‌ها و مراتع و زمین‌های کشاورزی را کاهش می‌دهد. مطالعه حاضر باهدف بررسی نقش مدت بارش و آتش‌سوزی تجویزی بر تولید رواناب و عناصر مغذی خاک زیراشکوب گونه‌های مختلف درختی در پارک جنگلی چغاسبز، استان ایلام انجام شده است. مواد و روش‌ها در این تحقیق مقدار رواناب و رسوب و عناصر مغذی موجود در رواناب در توده‌های جنگل‌کاری شده سرو زربین (Cupressus sempervirens)، جنگل طبیعی بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) و قطعه شاهد (خارج از تاج‌پوشش اشکوب فوقانی) در دو وضعیت آتش‌سوزی تجویزی و بدون آتش‌سوزی با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران در مدت‌های بارش 15 و 30 دقیقه‌ای با شدت ثابت 80 میلی‌متر بر ساعت اندازه‌گیری شد. همچنین خصوصیات اصلی خاک شامل بافت خاک، عمق لاشبرگ، اسیدیته خاک اندازه‌گیری شد. اختلاف متغیرهای مورد بررسی بین گونه‌های موردمطالعه با استفاده از تجزیه‌وتحلیل واریانس یک‌طرفه و مقایسه میانگین دامنه‌ای دانکن تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج و بحث با بررسی رواناب در کرت‌های مستقر شده در تیمار آتش‌سوزی تجویزی و مقایسه گونه‌های موردمطالعه در بازه‌های زمانی مشخص شد که آتش‌سوزی باعث افزایش میزان رواناب در بازه‌های مختلف شده و در طول بازه 30 دقیقه در قطعه شاهد با میزان حدود 17 لیتر، این افزایش دارای اختلاف معنی‌داری نسبت به دو توده سرو و بلوط است؛ همچنین بیش‌ترین میزان رسوب کل در بازه زمانی 30 دقیقه مربوط به قطعه شاهد با میزان 15/108 گرم و کمترین میزان آن در بازه زمانی 15 دقیقه با مقدار 64/52 گرم و مربوط به سرو زربین بود. در موقعیت بدون حریق نیز مشخص شد که بیش‌ترین میزان رواناب در منطقه موردمطالعه به‌ترتیب در بازه زمانی 15 و 30 دقیقه مربوط به قطعه شاهد با مقدار حدود 5 و 17 لیتر بود. بررسی همزمان رواناب و رسوب کرت‌های آزمایش نشان می‌دهد که هر دو روند مشابهی دارند و با افزایش رواناب، رسوب نیز افزایش پیدا کرده است. نتیجه‌گیری و پیشنهادات باتوجه‌به نتایج مشخص شد که تغییر در عرصه‌های طبیعی زاگرس مانند آتش‌سوزی می‌تواند فرایند تولید رواناب را افزایش دهد و باعث هدررفت عناصر مغذی موجود در خاک و تغییر خصوصیات شیمایی خاک شود. پیشنهاد می‌گردد، اثر افزودن مواد آلی اصلاح‌کننده یا پوشش‌دهنده خاک بر خصوصیات خاک، رواناب و رسوب پس از حریق مورد بررسی و شبیه‌سازی قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آتش‌سوزی؛ شبیه‌ساز باران؛ مواد مغذی خاک؛ ضریب رواناب؛ هدررفت خاک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evaluation of the role of rainfall characteristics and prescribed fire on the runoff and leaching of soil nutrients in Chogha Sabz Park, Ilam | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Tahereh Arghand1؛ Noredin Rostami2؛ Mehdi Heydari3؛ Morteza Gheysouri4 | ||
| 1M.Sc. student of Combating Desertification, Department of Range and Watershed Management, Faculty of Agriculture, Ilam University, Iran | ||
| 2Department of Range and Watershed Management, Faculty of Agriculture, Ilam University, Iran | ||
| 3Associate Professor, Department of Forest Science, Faculty of Agriculture, Ilam University, Iran | ||
| 4Ph.D. of Watershed Management, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction and Objective Soil is one of the most important components of the earth and has a number of functions and ecosystem services that are essential for sustainable life on the planet. Soil loss due to erosion occurs almost all over the world and reduces the productivity of natural ecosystems such as forests, pastures, and agricultural lands. The present study investigated the role of rainfall duration on runoff and soil nutrients under different plant species in Chogha Sabz Park, Ilam Province. Materials and Methods In this study the amount of runoff was determined in afforested stands (Cupressus sempervirens), natural Quercus brantii Lindl. forest, and control treatment based on the representative stand principle in burned and unburned conditions. The rainfall simulator was installed in a 2 m2 plot during 15 and 30 min of rainfall with a constant intensity of 80 mm/h. This study investigated the effect of species type on the amount of runoff, sediment, and nutrients. The basic characteristics, including soil texture, litter depth, and pH, were also measured and the results were analyzed using one-way variance test and average comparison. Results and Discussion By examining the runoff of the fire treatment plots and comparing the types of prescribed fire areas at different time intervals, it was found that the fire caused an increase in the amount of runoff at different time periods. Therefore, during the 30-min period in the control treatment with about 17 liters, this increase was significant compared to the two treatments of Cupressus sempervirens and Quercus brantii Lindl. In addition, the highest amount of total sediment in the 30-min period was 108.15 g for the control treatment and the lowest amount was 52.64 g for the coniferous species of Cupressus sempervirens. In the unburned condition, according to the location of the area and the role of various factors on the amount of runoff and sediment, it was found that the maximum amount of runoff in the unburned area was in the period of 30 and 15 mins, corresponding to the control treatment about 17 and 5 liters, respectively. The relationship between runoff and sediment output from erosive plots showed similar trends, and sediment also increased with increase of runoff. Conclusion and Suggestions According to the results, any change in natural areas, such as fire, can increase the runoff and cause the soil nutrient loss. According to the results, it is suggested to consider some other factors such as soil additives for evaluation of their effect on soil comparison and desired factors. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Curve Number, Fire, Rainfall Simulator, Soil Loss, Soil Nutrients | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 145 |
||