واعظی هیر, عبدارضا, صفری, فاطمه. (1403). بررسی امکان استفاده از آبخوان سازند سخت گویجهبل برای تامین آب شرب شهر اهر. سامانه مدیریت نشریات علمی, (), -. doi: 10.22092/ijwmse.2024.364536.2039
عبدارضا واعظی هیر; فاطمه صفری. "بررسی امکان استفاده از آبخوان سازند سخت گویجهبل برای تامین آب شرب شهر اهر". سامانه مدیریت نشریات علمی, , , 1403, -. doi: 10.22092/ijwmse.2024.364536.2039
واعظی هیر, عبدارضا, صفری, فاطمه. (1403). 'بررسی امکان استفاده از آبخوان سازند سخت گویجهبل برای تامین آب شرب شهر اهر', سامانه مدیریت نشریات علمی, (), pp. -. doi: 10.22092/ijwmse.2024.364536.2039
واعظی هیر, عبدارضا, صفری, فاطمه. بررسی امکان استفاده از آبخوان سازند سخت گویجهبل برای تامین آب شرب شهر اهر. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; (): -. doi: 10.22092/ijwmse.2024.364536.2039
بررسی امکان استفاده از آبخوان سازند سخت گویجهبل برای تامین آب شرب شهر اهر
چکیده واحد مطالعاتی گویجهبل در 10 کیلومتری جنوب غرب شهرستان اهر واقع شده است و بخشی از حوزه آبخیز رودخانه اهرچای میباشد که پس از پیوستن به رودخانه قرهسو به رودخانه ارس ملحق میشود. کلیه آبخوانهای محلی موجود در حوزه گویجهبل از نوع آبخوان آزاد است که در آبرفتهای جوان، مخروط افکنههای آبرفتی و آبرفتهای رودخانهای تشکیل شدهاند. دو نوع سفره آب زیرزمینی در این منطقه وجود دارد، سفرههای آبرفتی و سفرههای سازند سخت. نوع دوم آبخوانهای موجود در منطقه از نوع آبخوان سازند سخت است که در واحدهای لیتولوژیک غیرآبرفتی که دارای تخلخل ثانویه میباشند، تشکیل شدهاند. اکثر چشمههای موجود در حوزه گویجهبل از سازندهای سخت خارج میشوند که تمرکز این چشمهها در مرکز و شمال حوزه حاکی از توسعه آبخوان سازند سخت در این واحدها است. محدودیت منابع آبرفتی و برداشتهای بیرویه از منابع آب زیرزمینی از طریق چاهها منجر به کاهش شدید منابع آبرفتی شده است و مدیریت عرضه آب را به سمت منابع آب سازند سخت معطوف کرده است. حدود 65% حوزه به دلیل برونزدگی وسیع سازندهای آذرین، دگرگونی و رسوبی و میزان بارش مناسبی که دریافت میکند (حدود 2/342 میلیمتر در سال)، می-تواند پتانسیل ذخیره و انتقال منابع آب سازند سخت را داشته باشد. این مطالعه به منظور بررسی کمی و کیفی آبهای زیرزمینی حوزه گویجهبل و روشهای مدیریت منابع آب انجام شده است. به منظور تعیین پتانسیل منابع آب زیرزمینی حوزه گویجهبل، لایههای اطلاعاتی شامل لیتولوژی، تراکم خطوارهها، اختلاف ارتفاع، شاخص رطوبت، شیب، تراکم آبراهه، جهت شیب و شاخص پوشش گیاهی تهیه و با استفاده از روش AHP، weighted overlay و OWA نقشه پهنهبندی و میزان همپوشانی معیارهای در نظر گرفته شده، مشخص گردید. بر اساس نقشه پهنهبندی، بخش جنوب غربی حوزه پتانسیل بالایی برای منابع آب زیرزمینی دارد. بررسی ارتباط بین تعداد چشمهها و چاهها و مناطق با پتانسیل منابع آبی مختلف و انطباق حدود 50 درصدی چشمهها نشان داد که نقشه پتانسیلیابی با روش OWA بیشترین انطباق را با موقعیت چشمهها دارد. همچنین کیفیت منابع آب زیرزمینی منطقه نیز مورد بررسی قرار گرفته و نتایج حاصل بیانگر افزایش شوری از ارتفاعات به سمت مرکز و خروجی حوزه بوده و میزان EC از 310 تا 1444 میکروزیمنس بر سانتیمتر متغیر میباشد. بخش عمدهای از آبهای زیرزمینی محدوده کیفیت خوبی برای آشامیدن دارند که این وضعیت نتیجه عدم وجود سازندهای آلاینده مانند واحدهای نمکی، رسی و مارنی در منطقه است.
Investigation the possibility of using Goijeh Bel fractured rocks aquifer to supply drinking water to Ahar city
نویسندگان [English]
Abdorreza Vaezihir؛ Fatemeh Safari
University of Tabriz
چکیده [English]
Goijeh Bel study area, located 10 km southwest of Ahar city, has unconfined aquifers in young alluviums and riverbed sediments. It includes alluvial and fractured rock aquifers in non-alluvial lithological units with secondary porosity. Springs in Goijeh Bel basin primarily emerge from fractured rock, with a concentration in the central and northern parts of the basin, indicating the presence of developed aquifers in these areas. Due to overexploitation and depletion of alluvial resources, the focus has shifted towards utilizing fractured rock water sources in the GoijehBel basin. With a significant percentage of outcrops consisting of igneous, metamorphic, and sedimentary formations, along with adequate rainfall (342.2 mm annually), the basin has the potential for groundwater storage and movement through fractured media. To determine the potential of groundwater resources, various information layers such as lithology, line density, elevation difference, humidity index, slope, watercourse density, slope direction, and vegetation index were utilized to create zoning maps. AHP, weighted overlay, and OWA methods were employed to analyze the degree of overlay and generate potential maps. According to the zoning map, the southwestern part of the basin has a high potential for groundwater resources. Examining the relationship between the number of springs and wells and areas with the potential of different water resources and the compliance of about 50% of the springs showed that the potential map with the OWA method has the most conformity with the location of the springs. Also, the quality of the groundwater resources of the area has been investigated and the results showed an increase in salinity from the heights towards the center and outlet of the basin. The EC value varies from 310 to 1444 ms/cm. Groundwater in the area have good quality for drinking due to the absence of saline formations like salt, clay, and marl units