| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,081 |
| تعداد مقالات | 34,377 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,005,399 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,922,613 |
واکنش ژنوتیپهای امیدبخش گندم نان (Triticum aestivum L.) نسبت به بیماری زنگ زرد (Puccinia striiformis f. sp. tritici) در مراحل گیاهچهای و گیاه کامل | ||
| زراعت دیم ایران | ||
| دوره 13، شماره 2، دی 1403، صفحه 253-267 اصل مقاله (1.24 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/idaj.2025.367601.440 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیه داداشی1؛ عبدالهادی حسین زاده* 1؛ ناصر محمدی2؛ محمدرضا بی همتا3؛ محمدرضا نقوی4 | ||
| 1دانشگاه تهران | ||
| 2موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور،سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران | ||
| 3استاد دانشگاه تهران | ||
| 4استاد گروه زراعت و اصلاح‌نباتات، پردیس کشاورزی کرج، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: زنگ زرد با عامل Puccinia striformis f. sp. tritici به‌عنوان یکی از مخربترین بیماریهای گندم در جهان و ایران شناخته شده است و به طور چشمگیری سبب کاهش عملکرد دانه میشود. در این راستا، مقاومت میزبانی به عنوان یکی از مهمترین روشهای مدیریت زنگ زرد در نظر گرفته میشود. علاوه براین، شناسایی منابع مقاومت در مراحل گیاهچهای و گیاه کامل برای دستیابی به مقاومت پایدار امری ضروری میباشد. هدف از این پژوهش، ارزیابی مقاومت مجموعهای از ژنوتیپهای امیدبخش گندم نان نسبت به جدایههای زنگ زرد در دو مرحله گیاهچهای و گیاه کامل تحت شرایط کنترل شده گلخانه و مزرعهای بود. روش شناسی پژوهش: مواد گیاهی این تحقیق 71 لاین امیدبخش گندم نان دیم به همراه 5 رقم (به عنوان شاهد بودند. ارزیابیهای گلخانهای با استفاده از جدایههای عامل بیماری شناسایی شده از مناطق زرقان (6E134A+, Yr27 و 6E130A+, Yr27)، مشهد (6E142A+, Yr27) و کرج (46E190A+, Yr27) انجام شد. آزمایشهای مزرعهای با استفاده از جمعیت نژادی زنگ زرد که دارای پرآزاری روی ژنهای مقاومت مشخصی بود، در زرقان و اردبیل طی دو سال زراعی (1403-1401) اجرا شد. به منظور بررسی مقاومت ژنوتیپها از برخی از پارامترهای مرتبط با مقاومت مانند واکنش به بیماری ضریب آلودگی و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری استفاده شد. یافته‌های پژوهش: نتایج این پژوهش نشان داد 33، 46، 49 و 53 درصد از ژنوتیپهای ارزیابی شده در مرحله گیاهچهای به ترتیب نسبت به جدایههای 6E134A+, Yr27، 6E142A+, Yr27، 46E190A+, Yr27 و 6E130A+, Yr27 مقاوم بودند. در مرحله گیاه کامل نیز در سال اول و دوم اجرای آزمایش در اردبیل تعداد 24 ژنوتیپ دارای واکنش مقاوم نسبت به بیماری بودند، در زرقان نیز تعداد ژنوتیپهای مقاوم به ترتیب برابر با 26 و 18 بود. بررسی ضرایب آلودگی در اردبیل و زرقان نشان داد به ترتیب 33 و 32 ژنوتیپ در هر دو سال زراعی در گروه مقاومت بالا قرار داشتند. دندروگرام تجزیه خوشهای نشان داد تمامی ژنوتیپهای دارای واکنش مقاومت در هر دو محل ارزیابی در زیر گروههای مجزا قرار گرفتند. نتایج نشان داد ژنوتیپهای شماره 12، 17، 21، 24، 25، 27، 28، 37 و 74 در هر دو مرحله ارزیابی گلخانهای و مزرعه نسبت به تمامی ایزولههای مورد استفاده دارای مقاومت بودند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| گندم؛ زنگ زرد؛ سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری؛ ضریب آلودگی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Response of promising bread wheat genotypes against yellow rust at the seedling and adult plants stages | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Somayeh Dadashi1؛ Abdolhadi Hossein Zadeh1؛ Naser Mohammadi2؛ Mohamad Reza Bihamta3؛ Mohamad Reza Naghavi4 | ||
| 1Tehran University | ||
| 2Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Maragheh, Iran | ||
| 3Tehran University | ||
| 4Tehran University | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction: Yellow rust (Puccinia striformis sp. tritici) is known as one of the most destructive diseases of wheat in worldwide as well as Iran and caused a significant reduction in the grain yield. In this regard, host resistance is calculated as the most management strategies for this disease. Moreover, the identification of resistance sources at the seedling and adult stages of plant growth and development is a necessary task to achieve durable resistance. Hence, the main objective of the present study was to investigation of resistance of a set of promising bread wheat genotypes under controlled greenhouse and filed conditions. Methodology: The plant genetic materials undertaken in this research included 71 promising bread wheat genotypes along with five local varieties as control genotypes. The greenhouse test was done using several isolates taking part from Zarghan, Mashhad, and Karaj regions. The field experiments were performed using the identified yellow rust race at the two locations including Zarghan and Aedabil during two cropping seasons (2020-2022). Several parameters such as infection type (IT), coefficient of infection (CI), and area under the disease progress curve (AUDPC) were calculated for determine the resistance rate of tested genotypes. Research findings: Based on results, 33, 46, 49, and 53% of the total tested genotypes showed resistant against 6E134A+, Yr27, 6E142A+, Yr27, 46E190A+, Yr27, and 6E130A+, Yr27 isolates at the seedling stage, respectively. At the adult plant stage, 24 genotypes showed the resistance reaction (R and R/MR) against yellow rust disease in thee Ardabil region across two years. In the Zarghan region, 26 and 18 genotypes showed the resistance reaction in the first and second year, respectively. According to CI parameter, 33 and 32 genotypes were placed into the resistant group across two years. Moreover, the results of cluster analysis showed that all genotypes were grouped into separate clusters, and the resistant genotypes in Ardabil and Zarghan were recognized from other genotypes. In general, our findings indicated that genotypes numbers 12, 17, 21, 24, 25, 27, 28, 37, and 74 showed a relative resistance against all yellow rust isolates at the both seedling and adult plant stages. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Wheat, yellow rust, area under the disease progress curve, coefficient infection | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 277 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 111 |
||