استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران.
چکیده
نبود امکان تکثیر گیاه انارشیطان از طریق زایشی و تخریب شدید رویشگاههای طبیعی آن در ایران موجب شد تا تکثیر آن از طریق غیرجنسی با استفاده از هورمونهای ریشه زا مدنظر قرار گیرد. با این هدف، قلمههای نیمهچوبی و چوبی (هوایی و ریزوم) در اردیبهشتماه از رویشگاه طبیعی جمعآوری شدند. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو نوع قلمه (ساقه و ریزوم)، دو فرم قلمه (نیمهچوبی و چوبی) و سه تیمار هورمونی در سه سطح غلظتی (0، 1500 و 3000 میلیگرم در لیتر) با شش تکرار انجام شد. تیمار قلمه ها به مدت پنج دقیقه با محلولهای سطوح غلظتی مختلف هورمونهای ایندول 3-بوتریک اسید (IBA)، نفتیل استیک اسید (NAA) و مخلوط دو هورمون (NAA+IBA)، که با ده میلیلیتر ژل کربومر 940 (Carbomer) مخلوط شده بودند (افزایش چسبندگی محلول هورمونی به قلمه)، انجام شد. قلمه های تیمارشده، در گلدانهای پلاستیکی حاوی ماسهبادی مرطوب کاشته شد. نتایج نشان داد، تیمار ترکیبی NAA+IBA موجب افزایش سه تا پنج برابری ریشهزایی قلمههای هوایی نسبت به قلمه شاهد (33/16درصد) شد. درحالیکه، درصد ریشهزایی قلمههای نیمهچوبی و چوبی ریزومی در حضور و عدمحضور اکسین نسبت به درصد ریشه زایی قلمه ریزومی شاهد، بهنسبت، یکسان (>33/83درصد) و فاقد اختلاف معنیدار (05/0p≤) بود. این نتایج بیانگر آن است که برای تکثیر انارشیطان، استفاده از ترکیب NAA+IBA با غلظت 1500 میلیگرم در لیتر، برای ریشهزایی قلمههای هوایی نیمه چوبی و چوبی بهترین اثر را دارد ولی تولید نهال از قلمه ریزومی، نیاز به تیمار با هورمونهای ریشهزا ندارد.
Differential auxin concentration effects on rooting performance of various cutting types in Tecomella undulata (Roxb.) Seem
نویسندگان [English]
Fatemeh gholamian
Natural Resources and Watershed Management Research Division, Bushehr Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Bushehr, Iran
چکیده [English]
The limitations of sexual reproduction and severe degradation of Tecomella undulata natural habitats in Iran require the development of vegetative propagation methods using rooting hormones. Semi-hardwood and hardwood cuttings (aerial and rhizome) were collected from natural habitats during May. A factorial completely randomized design was employed with two cutting types (stem and rhizome), two cutting types (semi-hardwood and hardwood), and three auxin treatments at varying concentrations (0, 1500, and 3000 mg L⁻¹), with six replicates. Cuttings were treated for 5 minutes with solutions containing indole-3-butyric acid (IBA), naphthalene acetic acid (NAA), or their combination (NAA+IBA), each mixed with 10 mL of Carbomer 940 gel to enhance solution adhesion. Treated cuttings were planted in plastic pots containing moist sandy substrate. Results showed that the NAA+IBA combination induced a 3-5 fold increase in rooting percentage of aerial cuttings compared to controls (16.33%). In contrast, rhizome cuttings exhibited consistent rooting success (>83.33%) regardless of auxin treatment, showing no statistically significant differences (p ≤ 0.05). These findings indicate that for T. undulata propagation: (1) aerial semi-hardwood and hardwood cuttings require NAA+IBA treatment at 1500 mg L⁻¹ for optimal rooting, while (2) rhizome cuttings root effectively without hormonal treatment.
کلیدواژهها [English]
Tecomella undulata, IBA, NAA, rooting
مراجع
صادقی، س.م.، سرطاوی، ک.، مزارعی، ح.، جلیلی، ع.، جمزاد، ز.، غلامیان، ف. و درودی، ه.، 1401. رویشگاههای انارشیطان Tecomella undulata در جنوب ایران و عوامل تهدید آنها. طبیعت ایران، 7 (5): 101-115. 10.22092/IRN.2022.357810.1448
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 13
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 29
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب