| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,081 |
| تعداد مقالات | 34,377 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,004,896 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,922,508 |
آت‌اکولوژی گیاه مرتعی"علف شتر"(Asthenatherum forsskalii (Vahl) Nevski) در ماسه‌زارهای بیابانی استان اصفهان | ||
| تحقیقات مرتع و بیابان ایران | ||
| مقاله 11، دوره 19، شماره 3، آذر 1391، صفحه 490-497 اصل مقاله (143.9 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2012.3794 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین بتولی* 1؛ امرعلی شاهمرادی2 | ||
| 1استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان (باغ گیاه شناسی کاشان) | ||
| 2استادیار پژوهش، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور | ||
| چکیده | ||
| تحقیق حاضر در خصوص آت‌اکولوژی گیاه بیابانی و مرتعی"علف شتر"(Asthenatherum forsskalii (Vahl) Nevski) در اکوسیستم‌‌‌های نواحی خشک تا فراخشک بیابان‌های حوزه مسیله (استان اصفهان) انجام شد. این گیاه مرتعی شن‌دوست، از خانواده گندمیان (Poaceae) بوده که به صورت بوته‌ای با انشعاب‌های هوایی متعدد، در گستره ماسه‌زارهای بیابانی رویش یافته است. بهمنظور مطالعه اکولوژی فردی این گونه مرتعی، رویشگاه‌های آن در عرصه‌های بیابانی ریگ بلند آران و بیدگل مشخص شد. پس از تعیین رویشگاه، ویژگیهای بومشناختی آن، نظیر محدوده ارتفاعی، توپوگرافی، اقلیم، خاک، گیاهان همراه، چگونگی حضور گونه مورد مطالعه در پوشش گیاهی، سیستم ریشه، فنولوژی و نحوه زادآوری گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدستآمده از این تحقیق نشان داد که رویشگاه‌های این گیاه به صورت لکه‌های پراکنده در گستره ماسه‌زارها و دامنه تپه‌های ماسه‌ای فعال و روان توزیع شده‌اند. این گونه بیابانی در محدوده ارتفاعی 780 تا 1150 متر از سطح دریا رویش دارد و میانگین بارندگی سالیانه رویشگاه‌های علف شتر، بین 80 تا 120 میلی‌متر در نوسان است. میانگین دمای متوسط سالانه نیز 1/19 درجه سانتی‌گراد میباشد. این گیاه در روی خاک‌های با بافت سبک شنی با میزان اسیدیته 5/7 تا 5/8 و هدایتالکتریکی 34/0 تا 1/5 دسی‌زیمنس بر متر گسترش دارد. علف شتر دارای سیستم ریشه‌ای افشان با طول ریشه بالغ بر 6 متر میباشد. روی تمام ریشههای افشان، غلافی از شن‌دانه فرا گرفته است. میانگین پوشش گیاهی تاجی این گونه 2/4%، میانگین تراکم بوته‌ها بین 11875 پایه تا 32500 پایه در هکتار و فراوانی 72% میباشد. شروع رشد رویشی این گیاه، در اواخر بهمن‌ماه، زمان ظهور گل‌آذین نیمه دوم اردیبهشت و بذرها در اواخر خردادماه می‌رسند. دوره خواب تابستانه آن از اواخر تیرماه آغاز شده و تا اواسط شهریور‌ماه ادامه می‌یابد. تجدید حیات این گیاه از طریق بذر و ایجاد جست‌های هوایی و تشکیل ریشههای نابجا در ناحیه یقه امکان‌پذیر است. بارزترین گیاهان همراه رویشگاه‌های علف شتر، علفزارهای"کلبیت"(Cyperus eremicus) و گونه‌های مختلف از جنس "اسکنبیل" (Calligonum spp.) میباشد. بر اساس نتایج بدستآمده از این تحقیق، علف شتر گیاهی شن‌دوست بیابانی محسوب میشود که علاوه بر حفاظت و تثبیت خاک در گستره ماسه‌زارها، نقش مهمی در تأمین علوفه مورد نیاز دام‌های مراتع قشلاقی ایفا میکند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| Asthenatherum forsskalii (Vahl) Nevski؛ علف شتر؛ آت‌اکولوژی؛ گیاهان شن‌دوست؛ تپه‌های ماسه‌ای | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Autecology of Asthenatherum forsskalii (Vahl) Nevski on sandy dunes of Isfahan province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hossein Batouli1؛ Amr Ali Shahmoradi2 | ||
| 1Assistant Professor, Research Center for Agriculture and Natural Resources, Kashan Botanical Garden, Isfahan, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Range Research Division, Research institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| This research was aimed to study the autecology of Asthenatherum forsskalii as a desert and range species (Vahl) Nevski in arid and super-arid deserts of Masileh, Isfahan province. This range species is psammophyte and belongs to the Poaceae family with numerous aerial branches growing in desert sandy dunes. In order to study the autecology of this species, its habitats in the desert sandy dunes of Aran & Bidgol were determined. After determining the habitats, ecological characteristics such as elevation range, topography, climate, soil, companion species, presence in the vegetation cover, root system, phenology and propagation of the mentioned species were all studied. Results showed that the habitats were distributed in the form of spots scattered across the sandy plains and slopes of active sand dunes. This desert plant grows in an altitude range of 780 to 1150 meters above sea level with an average annual rainfall fluctuating between 80 and 120 mm. Its mean annual temperature is about 19.1 °C. This plant is widespread on light-textured sandy soils with pH and EC (Electrical conductivity) of 7.5-8.5 and 0.34-5.1 ds/m, respectively. A. forsskalii has a fibrous root system with a length over 6 meters. All its fibrous roots are covered with sand particles. Average canopy cover is 4.2%.Average density is 11,875 to 32,500 species per hectare and it has a frequency of about 72%.Vegetative growth begins in late February and its inflorescence emerges in the second half of May and the seeds appear in late June. Summer dormancy starts from late July and continues up to mid-September. Revival of the species is possible via seeds and formation of adventitious roots in the basal area. The most important companion species in the habitats of A. forsskalii are grasslands of Cyperus eremicus and various species of genus Calligonum L.. According to the results, A. forsskalii is a psammophyte desert species which in addition to soil conservation and stabilization in sand dunes, plays an important role in providing required forage for livestock in winter rangelands. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Asthenatherum forsskalii (Vahl) Nevski, Autecology, psammophyte, sandy dunes | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,232 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 977 |
||