| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,944 |
| تعداد مقالات | 33,229 |
| تعداد مشاهده مقاله | 43,865,271 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,371,110 |
شناسایی و تعیین شایستگی گیاهان دارویی مراتع حوزه آبخیز لاسم هراز، شهرستان آمل- استان مازندران | ||
| تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران | ||
| مقاله 7، دوره 30، شماره 6 - شماره پیاپی 68، بهمن 1393، صفحه 898-914 اصل مقاله (482.12 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijmapr.2015.11925 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه موقری1؛ حسین ارزانی2؛ علی طویلی* 3؛ حسین آذرنیوند2؛ محسن ساروی2؛ مهدی فرح‌پور4 | ||
| 1دانشجوی دکترا، گروه احیای مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج | ||
| 2استاد، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج | ||
| 3دانشیار، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، | ||
| 4دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور | ||
| چکیده | ||
| عدم شناخت کافی از توانمندی‌های مراتع باعث شده تا این منابع برای تولیدات دامی در حد زیادی مورد بهره‌برداری قرار گرفته و سایر مقوله‌های بهره‌برداری از نظر دور نگه داشته شوند. این در حالیست که کشور ایران با داشتن بیش از 8000 گونه گیاهی یکی از غنی‌ترین جوامع گیاهی دنیا را داراست و بخش عمده‌ای از این فلور غنی را گیاهان دارویی تشکیل می‌دهند. حوزه آبخیز لاسم به‌دلیل تنوع گیاهی زیاد دارای قابلیت بالایی در زمینه گیاهان دارویی می‌باشد. به همین منظور شناسایی و تعیین شایستگی برای کاربری گیاهان دارویی این حوزه هدف این تحقیق قرار گرفت. نقشه نهایی شایستگی گیاهان دارویی در این حوزه از تلفیق دو معیار پوشش گیاهی و عوامل محیطی با بکارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه گردید. نمونه‌برداری در تیپ‌های گیاهی منطقه (به‌عنوان واحد کاری) به روش تصادفی با استقرار دو ترانسکت 100 متری عمود برهم و با اندازه‌گیری داده‌های حضور و عدم حضور گیاهان دارویی، درصد تاج پوشش، ترکیب و تولید گونه‌های دارویی در پلات‌های 1 مترمربعی انجام شد. از 120 گونه شناسایی شده در منطقه تعداد 58 گونه از 20 خانواده گیاهی با خاصیت دارویی شناسایی شدند. نتایج بررسی شایستگی گیاهان دارویی این حوزه نشان می‌دهد که حدود 6/10% منطقه (4/1071 هکتار) در طبقه شایستگی خوب (1S)، 1/28% منطقه (2841 هکتار) در طبقه شایستگی متوسط (2S)، 5/41% (5/4193 هکتار) در طبقه شایستگی ضعیف (3S) و 20% (8/2006 هکتار) از اراضی منطقه در طبقه غیرشایسته (N) قرار گرفتند. به‌طور کلی مهمترین عامل کاهش‌دهنده شایستگی مراتع حوزه آبخیز لاسم، شاخص اقتصادی تولید می‌باشد. همچنین با توجه به شرایط توپوگرافی این حوزه، شیب منطقه نیز در کاهش شایستگی مراتع منطقه نقش قابل ملاحظه‌ای داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شایستگی مرتع؛ گیاهان دارویی؛ GIS؛ روش فائو (1991)؛ حوزه لاسم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Suitability of medicinal plants in rangelands of Lasem Watershed (Amol-Mazandaran Province) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| M. Movaghari1؛ H. Arzani2؛ A. Tavili3؛ H. Azarnivand2؛ M. Saravi2؛ M. Farahpoor4 | ||
| 1Ph.D. Student, Khouzestan Ramin Agriculture and Natural Resources University, Ahvaz, Iran | ||
| 2Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran | ||
| 3Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran | ||
| 4Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Due to the lack of sufficient knowledge on rangeland suitability, rangelands are utilized intensely to provide livestock products and therefore other aspects of utilization have been ignored. However, Iran with more than 8000 plant species is one the world's richest plant communities so that medicinal plants comprise much of this rich flora. Due to the high species diversity, Lasem Watershed has a great potential in the field of medicinal plants. This research was aimed to determine the suitability of medicinal plants in the mentioned watershed. The final suitability map of medicinal plants was prepared by combining vegetation and environmental factors in GIS environment. Sampling was performed randomly within the vegetation types using two 100-m perpendicular transects to measure vegetative characteristics including the frequency, canopy cover percentage, composition and production of medicinal species in 1-m2 plots. According to the obtained results, around 10.6% of the study area (1071.4 ha) was in good suitability class (S1), 28.1% (2841 ha) in fair suitability class (S2), 41.5% (4193.5 ha) in poor suitability class (S3), and 20% of the study area (2006.8 ha) was classified as non-suitable (N). Generally, production economic index was identified as the most important factor, reducing the rangeland suitability of Lasem watershed. In addition, due to the topographic conditions of the region, slope plays a significant role in reducing rangeland suitability. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rangeland suitability, Medicinal plants, GIS, FAO method, Lasem watershed | ||
| مراجع | ||
|
- امیدبیگی، ر.، 1376. رهیافت‌های تولید و فرآوری گیاهان دارویی (جلد 2). انتشارات طراحان نشر، 414 صفحه. - امیری، ف.، 1387. مدل استفاده چند منظوره از مرتع با استفاده از GIS (مطالعه موردی: حوزه قره آقاچ سمیرم). پایان‌نامه دکتری، رشته علوم مرتع، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، 533 صفحه. - امین، غ.ر.، 1383. متداول‌ترین گیاهان دارویی سنتی ایران. انتشارات معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی، 300 صفحه. - حقیان، ا.، 1391. خواص درمانی، ترکیبات شیمیایی و قسمت‌های مورد استفاده گیاهان دارویی مراتع کوهستانی لاسم مازندران. پنجمین همایش ملی مرتع و مرتعداری ایران، بروجرد، - حیدری، ق.، امیری، م. و طایفه سید علیخانی، ل.، 1389. تأثیر تنوع پوشش گیاهی و بهره‌برداری چند منظوره از گیاهان در حفاظت از محیط زیست (مطالعه موردی: زیرحوزه زیار منطقه لاسم، استان مازندران). پنجمین همایش ملی زمین‌شناسی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، 16 اسفند: 856-852. - خلیقی سیگارودی، ف.، 1389. کاربردهای درمانی گیاهان دارویی. ناشر کتاب ارجمند، نسل فردا، تهران، 312 صفحه. - زارع‌زاده، ع.، 1383. دایرة‌المعارف گیاهان دارویی (ترجمه). انتشارات وصل، 510 صفحه. - زرگری، ع.، 1366. گیاهان دارویی (جلد اول). انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 1010 صفحه. - صفائیان، ر.، 1384. استفاده چند منظوره از مراتع (مطالعه موردی منطقه طالقان). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. - صفری، م.، 1383. مطالعات هوا و اقلیم حوزه لاسم. پروژه کارشناسی مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران. - مقیمی، ج.، 1384. معرفی برخی گونه‌های مهم مرتعی مناسب برای توسعه و اصلاح مراتع ایران. دفتر فنی سازمان جنگلها و مراتع و آبخیزداری، 670 صفحه. - مهدوی، خ.، صالحی، ز.، و محمدنژاد، م.، 1391. شناسایی گیاهان دارویی و خواص درمانی آنها با تأکید بر مواد مؤثره (مطالعه موردی: منطقه لاسم شهرستان آمل). پنجمین همایش ملی مرتع و مرتعداری ایران، بروجرد، 28-26 اردیبهشت: 7. - FAO., 1991. Guidelines: Land Evaluation for Extensive Grazing. Soils Bulletin 58. Rome, Italy, 158p.
- Saedi, K. and Fatehi, P., 2009. Rangland suitability for exploition of gum tragacanth as a subsidiary product (case study: Shwishe, Kurdistan). Rangland, 2(4): 370-384. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,498 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,586 |
||