1دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
2استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
3دانشیار، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
4استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
چکیده
هزارنی از علفهای هرز آبزی خانواده Butomaceae است که در سالهای اخیر وارد اکوسیستم شالیزار شده است. این مطالعه بهمنظور بررسی برخی جنبههای اکوفیزیولوژیک و مدیریت شیمیایی هزارنی اجرا شد. در بررسیهای میدانی، زمان رویش، ارتفاع، پنجه، گلدهی و چرخه زندگی این علفهرز در اکوسیستم شالیزار و در آزمایشگاه، میزان جوانهزنی سوخکها و در آزمایشهای گلدانی، کارایی علفکشهای خاکپاش پیشرویشی و پسرویشی و نیز علفکشهای برگپاش در کنترل هزارنی بررسی شد. نتایج نشان داد که اراضی باتلاقی، زیستگاه این علفهرز هستند و سوخک اندام اصلی تکثیرشونده هزارنی است. حدود 100% سوخکها هنگام پادل خاک از ریزومها جدا شده و بر روی آب شناور و انتقال مییابند. ریزومها و سوخکهای هزارنی متحمل به غرقاب بودند و از عمق 15 سانتیمتری یا بیشتر نیز جوانه زدند. گلدهی هزارنی حدود یک هفته قبل از ظهور خوشه برنج شروع شد. هر گیاهچه هزارنی دهها ساقه گلدهنده بلندتر از ساقه برنج، صدها سوخک دوکیشکل به طول حداکثر 25 میلیمتر با بیش از 95 درصد قوه نامیه تولید کرد. در کاربرد پیشرویشی، علفکشهای خاکپاش کلومازون+پندیمتالین، اکسادیارژیل، پرتیلاکلر، پندیمتالین و تیوبنکارب کمتر از 65%، و علفکشهای سولفونیلاوره پیرازوسولفورون، متازوسولفورون، فلوستوسولفورون و بنسولفورونمتیل بیشتر از 85% هزارنی را کنترل کردند. کارایی سولفونیلاورهها در کاربرد پسرویشی حدود 10% کمتر بود. کنترل هزارنی با علفکشهای برگپاش پنوکسولام و پروپانیل بهترتیب 62 و 70 درصد و بیسپایریباکسدیم، پنوکسولام+سایهالوفوپبوتیل، بنتازون+امثپآ و پیریبنزوکسیم بهترتیب 80، 86، 89 و 99 درصد بود. بنابراین در مزارع آلوده به هزارنی، کاربرد یک سولفونیلاوره خاکپاش و یا یک علفکش برگپاش مناسب علاوه بر سوروفکش اختصاصی توصیه میشود.
3Associate Professor, Rice Research Institute of Iran
4University of Guilan
چکیده [English]
This study was carried out in order to investigate some eco-physiological aspects and chemical management of butomus in paddy field. In the field studies; the emergence time, height, tillering, flowering, and life cycle of butomus in the paddy field ecosystem and the germination rate of bulblets in the laboratory and the effectiveness of pre-emergence and post-emergence soil-applied herbicides in pot experiments, and also foliar-applied herbicides were investigated. The results revealed that waterlogged lands are the main habitat of butomus, and the bulblets are the main reproductive organs of this weed. While puddling, about 100% bulblets are separated from the rhizomes which floated on the water and dispersed. Both rhizomes and bulblets of butomus were submergence tolerant and germinated from 15 cm or more of submergence. Flowering of butomus preceded about one week the initiation of rice panicle. Each plant produced dozens of flowering tillers taller than rice stalk, hundreds of spindle-shaped bulblets up to 25 mm long, with more than 95% emergence rate. Soil-applied herbicides including clomazone+pendimethalin, oxadiargyl, pretilachlor, pendimethalin, and thiobencarb, controlled butomus less than 65% and sulfonylureas herbicides; pyrazosulfuron, metazosulfuron, flucetosulfuron, and bensulfuron methyl provided more than 85% control of butomus. The effectiveness of sulfonylureas in the post-emergence application was around 10% lower compared with pre-emergence application. Foliar applied herbicides; penoxsulam and propanil controlled butomus 62% and 70% and its control by bispyribac sodium, penoxsulam+cyhalofop-butyl, bentazon+MCPA, and pyribenzoxim were 80, 86, 89 and 99%, respectively.